ويژگي‌هاي ساختاري توده‌هاي سرخدار در ذخيره‌گاه جنگلي افراتخته

Structural Characteristic of English Yew (Taxus baccata L.) Stands in the Afratakhteh Forests Reserve

گونه سرخدار گونه بومي و باستاني جنگل‌هاي شمال است كه در سال­هاي اخير با توجه به در معرض خطر بودن مورد توجه قرارگرفته است. هدف اين پژوهش ارائه ويژگي‌هاي كمي ساختار توده‌هاي جنگلي در رويشگاه طبيعي توده‌هاي سرخدار در جنگل‌هاي افراتخته است. به‌­اين منظور شبكه آماربرداري به ابعاد 30×30 متر پياده شده و در محل تقاطع اضلاع شبكه تعداد 12 محل نمونه‌برداري انتخاب (در مجموع 36 نقطه) و نزديك‌ترين درختان سرخدار به مركز تقاطع به‌عنوان درخت شاهد همراه با سه درخت جانبي كه در نزديك‌ترين فاصله از درخت شاهد قرار داشتند با استفاده از روش فاصله‌اي و بدون پلات اندازه‌گيري شدند. براي بررسي ساختار از شاخص‌هاي آميختگي، تمايز قطري و ارتفاعي، فاصله درختان و كلارك و ايوانز استفاده شد. نتايج نشان داد كه متوسط مقادير عددي شاخص زاويه يكنواخت براي سه قطعه مورد بررسي 0/64 و كلارك ايوانز حدود يك است كه تعيين‌كننده چيدمان تصادفي در اين جنگل‌ها است. شاخص آميختگي 0/61 به ­دست آمد كه نشان­دهنده آميختگي سرخدار با ساير گونه‌ها است. شاخص فاصله درختان نيز حد متوسطي (دو تا چهار متر) و شاخص تمايز قطري و ارتفاعي نيز اختلاف كمي در قطر و ارتفاع اين‌گونه نشان داد. گونه سرخدار در رويشگاه طبيعي خود تمايل به آميختگي نسبتاً زياد با ساير گونه‌ها دارد، از نظر اندازه (قطر درختان) ساختار توده‌هاي سرخدار همگن و از حيث ساختار ارتفاعي نسبتاً يكدست است. كاهش پايه‌هاي جوان سرخدار در نتيجه مرگ‌ومير درختان در طبقه قطري كمتر از 15 سانتي‌متري و رقابت شديد گونه سرخدار با ساير گونه‌هاي درختي لزوم توجه بيشتر و تلاش در جهت حفظ رويشگاه اين‌گونه با ارزش دارد.

Taxus baccata L. is a native and ancient tree species growing the Hyrcanian forests that have been considered in recent years because of being in the red lists of threated species. The aim of this research was to provide quantitative characteristics of forest stand structure using a set of indicators in the natural habitat of this species. Three one-hectare sampling area were selected to reveal the quantitative characteristics of the yew stands structure. In the study area the × m gird plot was established. In the intersection point of girds (n= ) the closest beech to the intersection point as reference tree and other three nearest neighbors the to the reference tree was selected and diameter at the breast height, tree height, crown diameter, distance and angle among trees were measured .The set of indices including such mingling, diameter and height differentiation, tree to tree interval distance and Clarke and Evans index were employed to quantification of stand structure. Results showed that the uniform angle index value was and Clarke and Evans were around one this means the yew randomly distribute in this forest. The mingling index estimated that means English yew tends to mixed with other tree species. According to the diameter and height differentiation, yew stands have slightly heterogeneous diameter distributions, uniform tree height and the stems have an average distance between trees of - m. The English yew is a threatened tree species and in its natural habitat tends to be mixed with other species (often with hornbeam), have slightly heterogeneous diameter and height distributions. The reduction of young Yew trees as a result of the mortality of trees in a diameter classes less than cm and the high competition of Yew with other tree species requires more consideration and effort to conservation of this species in the sites.