برآورد آستانه‌هاي دمايي سبز شدن گياهچه كلزاي بهاره در مزرعه

Estimation of thermal thresholds for seedling emergence of spring canola in the field

پيش‌‌بيني دقيق سبز شدن گياهچه در مزرعه براي عملكرد مناسب مدل‌هاي رشد بسيار مهم است. به‌منظور تعيين آستانه‌هاي پاسخ سبز شدن گياهچه كلزاي بهاره به دما، دو آزمايش مزرعه‌اي تكراري طي سال‌هاي زراعي 95-1394 و 96-1395 در مزرعه پژوهشي دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين خوزستان اجرا شد. در اين آزمايش‌ها، سبز شدن گياهچه دو رقم كلزاي بهاره (Hyola 401 و ساري‌گل) در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در 15 تاريخ كاشت (به‌عنوان محيط) مورد ارزيابي قرار گرفت. مدل زمان دمايي بر مبناي تابع توزيع احتمال ويبول توسعه داده شد و آستانه‌هاي دمايي پاسخ سبز شدن دو رقم كلزا در شرايط مزرعه بر اساس اين تابع مدل‌سازي شد. بر اساس پيش‌بيني‌هاي مدل، دماي پايه (Tb) براي سبز شدن گياهچه هيبريد Hyola 401 معادل 83/5 درجه سانتي‌گراد و براي رقم ساري‌گل معادل 4/16 درجه سانتي‌گراد برآورد شد. زمان دمايي مورد نياز براي شروع سبز شدن گياهچه در دماهاي زير بهينه (θT(0)) و زمان دمايي مورد نياز براي تكميل سبز شدن گياهچه در دماهاي بيشتر از حد بهينه (θTm) بدون تفاوت معني‌دار بين دو رقم به ترتيب 55/51 و 5/65 درجه سانتي‌گراد روز برآورد شد. دماي بيشينه براي 50 درصد احتمال بازدارندگي گرمايي (Tm(50)) سبز شدن گياهچه در هيبريد Hyola 401 و رقم ساري‌گل به ترتيب 33/02 و 33/30 درجه سانتي‌گراد برآورد شد. همچنين، دماي بهينه براي 50 درصد سبز شدن گياهچه در مزرعه (To(50)) براي هيبريد Hyola 401 و رقم ساري‌گل به ترتيب 30/99 و 31/22 درجه سانتي‌گراد تعيين شد.

Accurate prediction of seedling emergence in the field is crucial for the performance of growth models. In order to determine thresholds of seedling emergence response to temperature, two replicated field experiments were carried out at Ramin Agriculture and Natural Resource University of Khuzestan during 2015-2016 and 2016-2017. In these experiments, seedling emergence of two spring canola cultivars (Hyola 401 and Sarigol) was evaluated in a randomized complete block design with four replications in fifteen planting dates (as environment). Thermal-time model was developed based on the Weibull probability distribution function, and thermal thresholds for seedling emergence response of two spring canola cultivars in field conditions was modeled based on this function. Based on model outputs, the base temperature for seedling emergence (Tb) was estimated to be 5.83 °C in the hybrid Hyola 401 and 4.16 °C in the cultivar Sarigol. The thermal-time required to initiate seedling emergence at sub-optimal temperature range (θT(0)) and the thermal-time needed to complete seedling emergence at supra-optimal temperature regimes without significant differences between two cultivars was estimated to be 55.5 and 5.65 °C d, respectively. Maximum temperature for the 50% probability of the thermoinhibition of seedling emergence (Tm(50)) in hybrid Hyola 401 and cultivar Sarigol was estimated to be 33.02 and 33.30 °C, respectively. The optimum temperature for 50% seedling emergence in the field (To(50)) for hybrid Hyola 401 and cultivar Sarigol was determined to be 30.99 and 31.22 °C, respectively.