كليدواژه :
تجزيه پروبيت , پتانسيل آب پايه , شويد , گياه دارويي , مدلسازي
چكيده فارسي :
دما و رطوبت از مهمترين عوامل محيطي كنترل كننده جوانه‌زني در گياهان مي‌باشند. به منظور بررسي تأثير دما و تنش خشكي بر جوانه‌زني بذر شويد و كمي سازي آن، آزمايشي به صورت فاكتوريل با هشت سطح دما شامل 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجۀ سلسيوس و هفت سطح تنش خشكي شامل 0، 0/1-، 0/2-، 0/3-، 0/4-، 0/5- و 0/6- مگاپاسكال انجام شد. نتايج نشان داد در همۀ سطوح دمايي با كاهش پتانسيل اسمزي، ميزان جوانه‌زني كاهش يافت، با اين‌وجود شدت اين كاهش در محدوده حرارتي 20 تا30 درجه سانتي‌گرداد كمتر بود. با دو روش مختلف، درجه حرارت پايه جوانه‌زني شويد 2/3 و 2/9 درجه سانتي گراد و درجه حرارت حداكثر جوانه‌زني آن 0/43و 47/3 درجه سانتي برآورد شد. دماي مطلوب جوانه‌زني براي شويد نيز حدود 26 درجه سانتي‌گراد به دست آمد. مقدار پتانسيل آب پايه براي جوانه‌زني شويد در مدل زمان حرارتي-رطوبتي نيز 0/53- مگاپاسكال محاسبه شد. نتايج همچنين نشان داد كه با افزايش حرارت پتانسيل آب پايه براي جوانه‌زني بذر شويد در حد نيم واحد مگاپاسكال افزايش يافت. در نهايت مشخص شد كه در صورت متغيير در نظر گرفتن پتانسيل آب پايه در واكنش به تغييرات دما، مدل زمان حرارتي-رطوبتي به‌خوبي قادر است پاسخ جوانه‌زني شويد به حرارت و رطوبت را كمي كند.
چكيده لاتين :
Temperature and water are the most important environmental factors controlling seed germination in plants. In order to investigate the effect of temperature and drought stress on seed germination and quantifying of germination; a factorial experiment was conducted with eight temperature levels including 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40 degrees Celsius and the seven levels of drought stress including 0, 0.5-0.0, -0.2, -0.3, -0.4, -0.5 and -0.6 MPa, respectively. The results showed that the germination was decreased by decreasing osmotic potential at all temperature levels. However, the intensity of this decrease was less in the range of 20 to 30°C. Using two different methods, the base and maximum temperature of dill germination was estimated in the range of 2.3 and 2.9 °C and 43.0 and 47.3 °C, respectively. The optimum temperature for dill germination was 26 °C. The estimated value of base water potential for germination was -0.53 Mpa with the hydrothermal time model. The results also showed that water base potential for dill germination was increased by -0.5 Mpa as temperature increased. Finally, it was found that if the base water potential taking into account variable in response to changing temperature, then the hydrothermal time model can be good enough to quntify dill germination response to temperature and water.
