كليدواژه :
تغيير رويشگاه , جنگل هاي بوره آل و معتدله , كيفيت لاشبرگ , نرخ تجزيه , نوئل , جنگل هاي سوزني برگ شمالي
چكيده فارسي :
تغيير رويشگاه منجر به بروز تفاوت هايي در نرخ تجزيه و پويايي عناصر غذايي لاشبرگ ها شده و اثرات زيادي بر عوامل كنترل كننده فرايند تجزيه دارد. در تحقيق حاضر نرخ تجزيه و پويايي عناصر غذايي سوزن هاي نوئل در دو عرصه جنگلكاري شده رويشگاه طبيعي و غيرطبيعي (استراسان سوئد و لاجيم ايران) به مدت 363 روز ارزيابي شد. عناصر غذايي مانند نيتروژن، فسفر، پتاسيم، كلسيم، منيزيم، منگنز و ليگنين براساس روش هاي اندازه گيري استاندارد و همچنين متغيرهاي حد نهايي، ضريب ثابت تجزيه و ظرفيت توليد هوموس از طريق روابط مربوط در هردو رويشگاه بررسي شد. غلظت هاي عناصر غذايي و ليگنين به طور مجزا در هر كشور و با استفاده از روش هاي اندازه گيري مشابه انجام گرفت. نتايج نشان داد كه كيفيت اوليه سوزن ها، به غير از كلسيم و منگنز، در رويشگاه لاجيم (غلظت هاي عناصر غذايي نيتروژن، فسفر، پتاسيم و منيزيم به ترتيب 63/12، 23/1، 85/9 و 51/1 ميلي گرم در گرم ) بهتر از استراسان (غلظت هاي كلسيم و منگنز به ترتيب 4/13 و 38/1 ميلي گرم در گرم) بود. الگوي پويايي عناصر غذايي سوزنها در دو رويشگاه در طي مدت زمان مطالعه مشابه هم بوده ولي در روز 363 از نظر غلظت هاي منگنز و فسفر اختلافات معني داري در سطح اطمينان 95 درصد بين دو رويشگاه مورد بررسي مشاهده شد. ميزان وزن باقيمانده در دو رويشگاه در پايان دوره انكوباسيون اختلاف معنيداري نشان نداد (رويشگاه لاجيم و استراسان به ترتيب 69/77 و 92/78 درصد). ضريب ثابت تجزيه و ظرفيت توليد هوموس در رويشگاه لاجيم (به ترتيب 0/24 درصد در روز و 66 بخش) بيشتر از رويشگاه استراسان (به ترتيب 1/0 درصد در روز و 55 بخش) بود. نتايج رگرسيون گام به گام نشان داد كه در رويشگاه لاجيم غلظت هاي فسفر و منگنز و در رويشگاه استراسان نيز غلظت هاي ليگنين، منيزيم و كلسيم پيش بيني كننده نرخ تجزيه سوزن ها هستند. در كل نتايج اين پژوهش نشان داد كه گونه نوئل در رويشگاه لاجيم از نظر تجزيه و پويايي عناصر غذايي سوزن ها در مقايسه با رويشگاه طبيعي خود موفق عمل كرده و از اين نظر مي تواند در پروژه هاي جنگل كاري عرصه هاي كوهستاني هيركاني مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Habitat change leads to differences in the rate of decomposition and nutrient dynamics of leaflitters, which has many effects on the controlling factors of the decomposition process. In the present study, the rate of decomposition and nutrient dynamics of Norway spruce were evaluated for 363 days in the two forestation sites in the natural and foreign habitats, Stråsan and Lajim. Nutrients such as nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, manganese and lignin, as well as Limit value, constant coefficient of decomposition and production capacity of humus were investigated using standard methods in both habitats. Nutrient and lignin concentrations were measured individually in each country using the same measurement method. The results showed that the initial quality of needles, except for calcium and manganese, in Lajim habitat (the concentrations of nutrients in nitrogen, phosphorus, potassium and magnesium were 12.63, 1.23, 9.85, and 1.51 mg/g) was better than Stråsan (the concentrations of calcium and manganese were 13.4 and 1.38 mg/g). The dynamics pattern of nutrients in two habitats was similar during the study period, but in 363 day, there were significant differences (p <0.05) in the concentrations of manganese and phosphorus. The remaining weight in two habitats at the end of the period did not show any significant difference (Lajim and Stråsan habitats were 77.69% and 77.92% respectively). The constant coefficient of decomposition and production capacity of humus in Lajim habitat was higher (respectively, 0.24% per day and 66 fractions) than Stråsan habitat (respectively, 0.1% per day and 55 fractions). Based on the stepwise regression, in the Lajim habitat the concentrations of phosphorus and manganese and in the Stråsan the concentrations of lignin, magnesium and calcium were the only variables which explained mass loss variation. In general, the results of this study showed that Norway spruce in Lajim habitat was successful in the view point of the decomposition and nutrient dynamism and in the compared to its natural habitat, and could be used in the Hyrcanian mountain forest for reforestation projects.
