پديد آورندگان :
سلطاني آلكويي، مرضيه دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي، شهركرد , عباسي سوركي، علي دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي، شهركرد , مبيني دهكردي، محسن دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي، شهركرد , كياني، شهرام دانشگاه شهركرد - دانشكده علوم پايه، شهركرد
كليدواژه :
آسينتروباكتر , انتروباكتر , باسيلوس , درصد جوانه‌زني , شاخص بنيه , وزن خشك گياهچه
چكيده فارسي :
شوري از مهم‌ترين تنش‌هاي غير زيستي است كه به دليل ايجاد پتانسيل پايين اسمزي، اختلال در جذب آب و سميت يوني سبب عدم يكنواختي در جوانه‌زني و سبز شدن بذر مي‌شود. توسعه روش‌هاي زيستي ساده و كم هزينه براي مديريت تنش شوري در كوتاه مدت راهكاري مفيد است. استفاده از ريزوباكتري‌هاي محرك رشد گياهي، سرعت و يكنواختي جوانه‌زني را افزايش مي‌دهد. اين پژوهش با هدف بررسي اثر باكتري‌هاي محرك رشد گياهي بر شاخص‌هاي جوانه‌زني و رشد بذر يونجه همداني در سطوح مختلف شوري اجرا گرديد.
مواد و روش‌ها: آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 4 تكرار در آزمايشگاه علوم و تكنولوژي بذر دانشگاه شهركرد در سال 1396 اجرا گرديد. فاكتور اول شامل 6 سطح شوري صفر، 5/2، 5، 5/7، 10 و 5/12 دسي‌زيمنس بر متر از نمك كلريد سديم و فاكتور دوم شامل 4 سطح پيش‌تيمار باكتريايي شامل عدم تلقيح بذر با باكتري و بيوپرايمينگ با آسيتنروباكتر (Acinetrobacter calcoaceticus PTCC 1318)، باسيلوس (Bacillus megaterium PTCC 1250) و انتروباكتر (Enterobacter aerogenes PTCC 1221) روي بذرهاي يونجه همداني بود. بذرها پس از تيمار با باكتري در اتاقك رشد با درجه حرارت 20 درجه‌سلسيوس قرار گرفتند. بسته به تيمار شوري با محلول‌هاي مورد نظر آبياري شدند. پس از گذشت 10 روز شاخص‌هاي درصد و سرعت جوانه‌زني، طول گياهچه، وزن خشك گياهچه، شاخص بنيه I، II و ضريب آلومتريك محاسبه شدند.
يافته‌ها: با افزايش سطح شوري از 10 دسي‌زيمنس بر متر، شاخص‌هاي جوانه‌زني و رشد گياهچه كاهش يافت. بيشترين ميزان كاهش نسبت به شاهد در سطح شوري 5/12 دسي‌زيمنس بر متر براي درصد جوانه‌زني 81/10 درصد، سرعت جوانه‌زني 48/49 درصد، طول ساقه‌چه و ريشه‌چه به ترتيب 30/13 و 88/28 درصد و شاخص بنيه I و II به ترتيب 27/30 و 28/6 درصد به‌دست آمد. بذرهاي تيمار شده با A. calcoaceticus توانستند شرايط تنش شوري را بهتر تحمل كنند. از نظر درصد جوانه‌زني اين بذرها در شوري 5/12 دسي‌زيمنس بر متر تنها كاهش 4 درصدي نسبت به شاهد بدون تنش داشتند. در شرايط شوري 5/2 و 5 دسي‌زيمنس بر متر، بيشترين ميزان سرعت جوانه‌زني با كاربرد باكتري A. calcoaceticus به‌دست آمد و بذرهاي تيمار شده با باكتري E. aerogenes ثبات بالايي در سطوح مختلف شوري براي صفت طول گياهچه از خود نشان دادند. بالاترين شاخص بنيه مربوط به استفاده از باكتري A. calcoaceticus در شوري 5/7 دسي‌زيمنس بر متر بود.
نتيجه‌گيري: باكتري A. calcoaceticus نقش موثري در تعديل اثرات منفي شوري بر صفات درصد و سرعت جوانه‌زني، شاخص بنيه I و II و ضريب آلومتريك داشت و باكتري E. aerogenes به صورت كارآمدتر سبب تعديل اثرات منفي شوري بر صفات طول و وزن خشك گياهچه شد.
چكيده لاتين :
Introduction: Salinity is one of the most serious abiotic stresses, causing instability in germination
and seed emergence due to low osmotic potential and ionic toxicity. Development of simple and low-cost
biologic methods is essential for short-term management of salt stress. The use of plant growth-promoting
rhizobacteria increases the rate and uniformity of germination. This research aimed to investigate the
effect of bacterial growth-promoting bacteria on the germination and seedling growth indices of alfalfa
c.v. Hamedani in different salinity levels.
Materials and Methods: A CRD factorial experiment with four replications was conducted in Seed
Science and Technology Laboratory of Shahrekord University in 2016. The first factor consisted of 6
salinity levels 0, 2.5, 5, 7.5, 10 and 12.5 dS/m created with sodium chloride, and the second was four
levels of bacterial pre-treatment: no inoculation with bacteria and biopriming, inoculation of alfalfa seeds
with Acinetrobacter calcoaceticus PTCC 1318, Bacillus megaterium PTCC 1250 and Enterobacter
aerogenes PTCC 1221. The seeds were treated with bacteria and placed at a 20 °C growth chamber. They
were then irrigated with desired solutions depending on the salinity treatment. Germinated seeds were
counted daily and the parameters of germination percentage and rate, seedling length, seedling dry
weight, vigour index I, II and allometric coefficient were calculated after 10 days.
Results: Salinity levels higher than 10 dS/m reduced germination indices and seedling growth of
alfalfa. The highest reductions were obtained for 12.5 ds/m salinity level versus control for germination
percentage (10.81%), germination rate (49.48%), plumule and radicle length (13.30% and 28.88%
respectively) and vigor index I and II, which were 30.27% and 6.28%, respectively. The seed treated with
A. calcoaceticus was able to tolerate salinity stresses more than others. For example, the reduction for the
seed treated with A. calcoaceticus was only 4%, compared with non-stressed control. In salinity
conditions 2.5 and 5 dS/m, the highest rate of germination was obtained, using A. calcoaceticus bacteria.
In addition, the seeds treated with E. aerogenes showed higher stability at different levels of salinity for
seedling length traits. The highest vigour index related to the use of A. calcoaceticus in salinity was 7.5
ds/m.
Conclusions: A. calcoaceticus had a significant role in reducing the negative effects of salinity on
germination percentage and rate, vigour index I and II and allometric coefficient while E. aerogenes
bacteria were more effective in reducing negative effects of salinity on seedling length and dry weight.
