تنوع ژنتيكي صفات بذري فسكيوي بلند (Festuca arundinacea) با استفاده از روش هاي آماري چند‌متغيره

Genetic Variation of Seed Related Traits in Festuca arundinacea Using Multivariate Statistical Methods

تنوع ژنتيكي اساس مطالعات به‌نژادي در بسياري از گونه‌هاي گياهي است و يكي از مهم‌ترين شاخص‌ها جهت انتخاب والدين مي‌باشد. هدف از اين آزمايش، بررسي تنوع ژنتيكي 25 نمونه فسكيوي بلند با استفاده از صفات ارتفاع بوته، امتياز رشد بهاره، روز تا خوشه‌دهي، روز تا گرده‌افشاني، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، وزن صد دانه و عملكرد بذر در بوته بود كه در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در 3 تكرار اجرا شد. بر اساس نتايج به دست آمده، اكوتيپ­ هاي مورد بررسي براي كليه صفات به‌جز وزن 100 دانه تفاوت معني‌داري داشتند. بيش‌ترين ضريب تنوع فنوتيپي (58.60)، ضريب تنوع ژنتيكي (58.32) و وراثت‌پذيري (0.97) مربوط به ارتفاع بوته بود. همبستگي بين صفات نشان داد كه اكوتيپ‌هايي با مقدار ارتفاع بيش‌تر، طول خوشه و برگ پرچم بيشتر و امتياز رشد بهاره‌ي بيشتر، داراي عملكرد بذر بالاتر هستند. نتايج حاصل از تجزيه رگرسيون مرحله‌اي نشان داد طول خوشه به‌تنهايي 60.91 درصد از تغييرات را توجيه كرده است. تجزيه خوشه‌اي 25 اكوتيپ را به سه گروه دسته­ بندي كرد. تجزيه واريانس صفات زراعي و نيز عملكرد و صفات مرتبط با آن نشان داد كه گروه‌بندي باعث معني‌دار شدن ميانگين مربعات بين گروه‌ها در تمام صفات (به‌جز عرض برگ پرچم) شد. تنوع ژنتيكي بالا همراه با وراثت‌پذيري مناسب براي صفات در اين پژوهش نشان‌دهنده‌ي پتانسيل بالاي بهبود اين صفات طي انتخاب هدفمند در برنامه‌هاي به‌نژادي است.

Genetic diversity is the basis of breeding studies in many plant species and is one of the most important indicators for selecting parents. The aim of this experiment was to investigate the genetic diversity of tall fescue (Festuca arundinacea) using agronomic traits such as plant height, spring growth score, days to flowering, days to pollination, flag leaf length and width, panicle length, weight of 100 seed and seed yield per plant. The experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications. Based on the results, the ecotypes were significantly different for all of the evaluated traits with the exception of 100 seed weight. The highest phenotypic variation coefficient (58.66), genetic variation coeficient (58.32) and heritability (0.97) were related to plant height. The correlation between traits showed that ecotypes with higher height, panicle length and flag leaf height and spring growth score have higher seed yield. The results of stepwise regression analysis showed that in the regression model for seed yield per plant, the panicle length, alone, justified 60.95% of the variation. Cluster analysis grouped 25 ecotypes into three groups. Analysis of variance of agronomic traits as well as yield and related traits showed that grouping caused mean squares between groups in all traits (except flag leaf width). In this study, high genetic diversity and high heritability for evaluated traits showed the potentials of genetic improvement.