اثرات تغذيه‌اي كيتوزان روي لاروهاي سنين سوم و پنجم كرم غوزه پنبه، Helicoverpa armigera Lep.; Noctuidae

­در اين تحقيق اثرات تغذيه­اي دو نوع كيتوزان بهروش گوارشي و با استفاده از دز­هاي مختلف كيتوزان مخلوط شده با غذاي مصنوعي بررسي شد. آزمايش­ها در شرايط آزمايشگاهي (دماي 2±27 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±70 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي به 8 ساعت تاريكي) در شش دز 0، 5/2، 4، 6، 8 و 10 گرم بر كيلوگرم غذاي مصنوعي روي لاروهاي سنين سوم و پنجم اين آفت انجام شدند و مرگ­ومير لاروها، و اثرات ضدرشدي و ضدتغذيه­اي بررسي گرديدند. به دليل اين كه طول دوره لاروي سنين سوم و پنجم اين حشره در تحقيق حاضر دو روز بود، آزمايش­ها طي دو روز تغذيه انجام شدند. براساس نتايج، مرگ­و­مير لاروهاي سنين سوم و پنجم طي دو روز تغذيه حتي از دز 10 گرم بر كيلوگرم هر دو نوع كيتوزان مشاهده نشد. با وجود استفاده از دزهاي بالاي 6، 8 و 10 گرم بر كيلوگرم و برخلاف آنچه مورد انتظار بود، تغذيه لاروهاي سنين سوم و پنجم كرم غوزه پنبه از دزهاي مختلف هر دو نوع كيتوزان در تعدادي از لاروهاي هر تكرار باعث تحريك و در تعدادي باعث بازداشته شدن رشد و تغذيه آن­ها شد. به طور كلي، هر دو نوع كيتوزان بازدارنده رشد و تحريك­كننده تغذيه لاروهاي سن سوم، و تحريك­كننده رشد و تحريككننده تغذيه لاروهاي سن پنجم بودند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه براي درك كامل­تر اثرات كيتوزان و مشتقات آن روي مرگ­و­مير و رشد و تغذيه لاروهاي حشرات به بررسي­هاي بسيار بيشتري روي انواع گروه­هاي تاكسونوميك آفات و نيز آنزيم­هاي گوارشي آن­ها نياز مي­باشد.

In this research, digestive effects of different dose rates of two chitosans mixed with an artificial diet were investigated. Experiments were carried out under laboratory conditions (27+- 2 °C, 70+-5% R.H., and 16L:8D) at six dose rates of 0.0, 2.5, 4.0, 6.0, 8.0 and 10.0 gkg-1 of diet on 3rd and 5th instars of the cotton bollworm. Larval mortality, and antigrowth and antifeedant effects were studied. All feeding experiments was conducted during two days because in both 3rd and 5th stadia lasted two days. According to the results, no mortality was observed in 3rd and 5th instars even by feeding from dose rate of 10.0 g kg-1 of both chitosans. In contrast to expected results, feeding of 3rd and 5th instars of the cotton bollworm from high dose rates of 6.0, 8.0 and 10.0 g kg-1 of both chitosans stimulated the growth and feeding of some larvae in each replication and inhibited the growth and feeding of other larvae in the related replication. In general, both chitosans inhibited the growth and stimulated the feeding of 3rd instars, whereas stimulated both the growth and feeding of 5th instars. Results of this study showed that for better understanding the effects of chitosan and its derivatives on mortality, growth and feeding of larval insects, much more investigations should be carried out on different taxonomic groups of insect pests as well as on their digestive enzymes.