امكان‌سنجي القاي ريشه مويين در دو گونه زوفا (Hyssopus officinalis و Hyssopus angustifolius)

(Feasibility of hairy root induction in two Hyssopus species (H. officinalis and H. angustifolius

در اين پژوهش، القاي ريشه مويين از دو ريزنمونه برگ و ساقه دو گونه زوفاي دارويي (H. officinalis) و زوفاي باريك برگ (H. angustifolius) توسط چهار سويه آگروباكتري شامل A4، ATCC15834،LB9404 و 2656 و در سه محيط كشت MS و MS1/2 وB5 آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار مورد بررسي قرار گرفت. هر دو ريزنمونه برگ و ساقه در سه محيط كشت توليد ريشه مويين كردند. ماهيت تراريختي ريشه­ هاي مذكور از طريق رديابي بخشي از ژن rol B وارد شده به ژنوم ريشه هاي تراريخت با استفاده از PCR به اثبات رسيد. نتايج نشان داد سويه­ هاي مختلف Agrobacterium rhizogenes و محيط كشت در دو گونه زوفا اثر معني‌داري بر درصد ريشه زايي و اندازه ريشه مويين داشتند. بيشترين درصد ريشه مويين (71) و طول ريشه (4/7 سانتي‌متر) در ريزنمونه ساقه گونه باريك برگ، با تلقيح سويه ATCC15834 حاصل شد. در گونه دارويي بالاترين درصد ريشه مويين (55) و طول ريشه مويين (1/6 سانتي‌متر) براي ريزنمونه برگ، با تلقيح سويه A4 به‌دست آمد. محيط كشت MS براي هر دو گونه زوفا مناسب ­ترين بود. اين نتايج مي­تواند در انتقال ژن و كشت ريشه هاي مويين زوفا به منظور توليد تجاري متابوليت­ هاي ثانوي مورد استفاده قرار گيرد.

In the present study, hairy root induction from leaf and stem explants in two Hyssopus species (H. officinalis and H. angustifilius) was assessed using four Agrobacterium rhizogenes strains including A4, ATCC15834, LB9404 and 2656 on three culture media (MS, ½ MS, B5) as a factorial experimental based on a completely randomized design with three replicates. Almost all leaf and stem explants produced hairy roots. A fragment of transferred rol B was amplified through PCR from the genomic DNA extracted from transformed roots. Different A. rhizogenes strains and culture media and Hyssopus species had significant effects on hairy root percentage and root length. The highest rooting percentage (%71) and root length (4.7 cm) were resulted from stem explants of H. angustifolius co-cultivated with the strain ATCC15834 on MS culture medium. While, the leaf explantsof H. officinalis co-cultivated with the strain A4 on MS culture medium showed the rooting percentage of 55% and the root length of 1.6 cm at most. The MS medium was the best culture medium for both species. These results can be useful in genetic manipulation of hyssop and its hairy root culture to produce high-value secondary metabolites.