ارزيابي توسعۀ پارك‌هاي جيبي با رويكرد مشاركت شهروندان در محلات شهري (مطالعۀ موردي: محلات زيباشهر و اميركبير شهر زنجان)

Evaluation of the development of pocket parks with the approach of the participation of citizens in urban neighborhoods (Case study: Zibashahr and Amirkabir sectors in Zanjan city

بي ترديد فضاي سبز و پارك هاي شهري را بايد در زمره اساسي ترين عوامل پايداري جيات طبيعي و انساني در شهرنشيني امروز به شمار آورد كه اگر به طور صحيح برنامه ريزي شوند، در سالم سازي جسم و روح انسان تاثيرات مطلوبي خواهند داشت. بر همين اساس يكي از وظايف اساسي و مهم برنامه ريزان شهري، تخصيص بهينه زمين به كاربري فضاي سبز شهري است؛ كه در اين تحقيق رهيافت توسعه پارك‌هاي جيبي از طريق مشاركت شهروندان به‌ عنوان يكي از موثرترين روش‌ها براي جبران بخشي از كمبود فضاي سبز در محلات شهري پيشنهاد شده است. روش: روش تحقيق پژوهش حاضر از نظر نوع كاربردي و ماهيت آن منطبق بر روش توصيفي تحليلي مي‌باشد. روش گردآوري اطلاعات به طرق كتابخانه‌اي و مشاهده ميداني(مصاحبه ساختار يافته با ابزار پرسشنامه) صورت گرفته است. محدوده مكاني تحقيق شهرك زيباشهر و اميركبير شهر با( جمعيت13907 نفر) بوده و حجم نمونه براي كل محدوده مورد مطالعه 374 نفر مي باشد. با توجه به نزديكي جمعيت دو منطقه به يكديگر، براي هر دو محدوده نمونه يكسان در نظر گرفته شده لذا براي هر محله 187 پرسشنامه توزيع گرديد. براي تحليل داده ها نيز از آزمون تك نمونه اي t، آزمون تحليل واريانس و روش تحليل مسير با كمك نرم افزار spss بهره گرفته شده است.
يافتهها: يافته هاي تحقيق نشان داد كه ضريب تاثير شاخص ها بر توسعه پارك هاي جيبي در محله زيباشهر برابر 26.98 و در محله اميركبير برابر 25.5 است. از طرفي، مطابق تحليل مسير، مولفه سمن ها با اثر كل 0.507 و مولفه احساس تعلق با اثر كل 0.432 بيشترين تاثير را بر توسعه پارك هاي جيبي در محدوده مورد مطالعه داشته است.نتايج: آنچه از نتايج پژوهش در محلات زيباشهر و اميركبير محرز گرديد امر مشاركت در محله‌هاي زيباشهر و اميركبير براي توسعه چنين فضاهايي از كشش‌پذيري بالايي برخوردار بوده و مي تواند مامني براي بازآرايي آن در راستاي خلق و توسعه پاكت پارك ها باشد.

Objective: Green spaces and parks should certainly be considered as one of the most fundamental factors in sustainability of natural and human life; if properly planned, they will have a beneficial impact on health of human body and soul. However, the optimal allocation of land to green space in cities is one of the most important tasks of urban planners. This study proposed the approach of developing pocket parks through citizen participation as one of the most effective ways to compensate for the lack of green space in urban areas. Methods: This was applied descriptive-analytical study. The library study and field observation (structured interview using questionnaire) was conducted for collecting the data. The study was conducted in Zibashahr and Amir Kabir (population= 13907). The sample size was determined to be 374 people. Due to similar population at two regions, 187 questionnaires were distributed at each region. Using SPSS software, the one sample t-test, ANOVA, and path analysis method were used for analyzing the data. Results: The findings showed that the impact coefficient of indices on development of pocket parks in Zabashahr and Amir Kabir neighborhoods is equal to 26.98 and 25.5, respectively. On the other hand, according to path analysis, the NGO component (total effect= 0.507) and sense of belonging (total effect= 0.432) had the highest impact on development of pocket parks in study area. Conclusion: The findings showed that the contribution in development of Zibashahr and Amir Kabir areas may be a source of reassurance for development of pocket parks.