بوم شناسي جوانه‌زني بذر علف‌هرز خارلته (Cirsium arvense L)

The ecology of Canada thistle (Cirsium arvense L.) seed germination

خارلته (Cirsium arvensis) يكي از مهمترين علف­هاي هرز مسأله ­ساز دنيا و از معضلات مزرعه، باغات، مراتع و چراگاه ­ها است. شناخت اكولوژي جوانه‌زني اين علف‌هرز، به توسعه برنامه‌هاي كنترل آن كمك خواهد كرد. به­ منظور بررسي خصوصيات جوانه‌زني خارلته، آزمايشي تحت شرايط محيطي نور و تاريكي، شوري در چهار سطح (صفر،4-، 8-، 12- بار) با محلول NaCl و خشكي در چهار سطح (صفر، 4-، 8- و 12- بار) با محلول PEG در طيف دمايي (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35) درجه سانتي­ گراد اجرا گرديد. مطالعه اول جوانه­ زني تحت شرايط نوري نشان داد كه جوانه­زني بذر خارلته در شرايط تاريكي در دماهاي پايين بهتر صورت مي ­گيرد؛ ولي در شرايط نوري، در دماهاي بالا جوانه ­زني بهتري داشت. نتايج مطالعه تنش شوري نشان داد كه با افزايش تنش شوري خصوصيات جوانه ­زني كاهش يافت و محدوده مجاز دمايي براي جوانه ­زني خارلته با افزايش غلظت شوري به 12- بار كاهش يافت. به ­طوري­ كه دماي پايه از 11 درجه سانتي­ گراد (در شرايط شاهد) به 22 درجه سانتي­گراد افزايش يافت و دماي سقف از 42 به 33 درجه سانتي ­گراد كاهش يافت. نتايج مطالعه سوم كه تنش خشكي بود، نشان داد خارلته به تنش خشكي حساسيت بالايي دارد؛ به­ طوري­كه در غلظت­ هاي 8- و 12- بار، در كليه سطوح دمايي درصد جوانه ­زني صفر بود. با شناخت زمان جوانه­ زني بذر خارلته تحت عوامل مختلف محيطي، زمان به­ كارگيري روش ­هاي مديرت علف­ هرز ميسر مي­ باشد­. نتايج اين بررسي مي‌تواند به‌عنوان اطلاعات پايۀ مؤثر در برنامه‌هاي مديريت تلفيقي علف‌هاي هرز به‌كار گرفته شود.

Canada thistle (Cirsium arvense) is a noxious weed and one of the most problematic weeds in field crops, orchards, vegetables, pastures and grasslands in Iran. Determining the ecological factors of this grass weed will contribute to development of its control programs. In order to study germination characteristics to water and salinity stress conditions at different temperatures, an experiment was conducted. Temperatures regimes included 5, 10, 15, 20, 25, 30 and 35°C. For each temperature the treatment, for salinity and water stress was 4 potentials (zero, -4, -8, and -12 bar) of NaCl and 4 potentials (zero, -4, -8, and -12 bar) of PEG. Results showed that increasing salinity stress decreased significantly germination rate and percentage. Tb germination was increased from 11°C to 22°C in -12 salinity potential and Tc decreased from 42°C to 33°C. Result showed that seed germination under drought was more sensitive, so that germination percentage at -8 bar was zero. Obtained germination data for high salinity and drought clearly showed that the permissive temperature range for germination was limited.