آناليز تركيب شيميايي اندام‌هاي مختلف Ferula assa-foetida L. با استفاده از GC-MS

Chemical composition of different parts of Ferula assa-foetida L. using GC-MS

گياه آنغوزه با نام علمي Ferula assa-foetida، گياه دارويي از خانواده چتريان (Apiaceae) و بومي ايران است كه ب ه­طور سنتي به­خاطر ارزش درماني آن مورد استفاده قرار گرفته است. تركيبات ترپنوئيدي و سسكوئي­ ترپني به­ عنوان اجزاي اصلي صمغ­ الئورزيني حاصل از ريشه، خاصيت ضد التهاب و سيتوتوكسيتي را نشان مي ­دهند.در اين تحقيق اسانس ­گيري توسط روش تطقير با آب به­وسيله دستگاه كلونجر صورت پذيرفت و تركيبات شيميايياز جمله پل ي­سولفيد و سسكوئي­ ترپن موجود در اسانس­ هاي حاصل از اندام­ هاي مختلف ريشه، ساقه، گل و برگ اين گياه توسط كروماتوگرافي گازي و طيف­ سنجي جرمي (GC-MS) مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج به ­دست آمده نشان داد كه اندام ­هاي گل و برگ گياه آنغوزه به ­ترتيب بيشترين و كمترين مقدار اسانس (0/7 و 0/1درصد v/w) را دارا بوده ­اند. تركيباتي همانند بتا-پينن، آلفا-پينن، پروپيل n-بوتيل­ دي­سولفيد و 1،2-دي­تيولان تركيبات اصلي اسانس هر چهار اندام گياهي مربوطه را تشكيل دادند. ساير تركيبات مهم ريشه، ساقه و گل شامل زي-1-پروپنيل سك-بوتيل دي­سولفيد و بتا-يودسمول بوده در­حالي­كه 2-ايزوپروپيل-5-متيل-9 متيلن و بتا-مالين تركيبات اصلي موجود در برگ بوده­اند. تركيبات گوگرددار فرار به­همراه تركيبات سسكوئي­ ترپن ­ها تركيبات غالب اسانس اين چهار اندام بودند. اين نتايج نشان داد كه F. assa-foetidaمي ­تواند منبعي براي توليد صمغ ­الئورزيني باشد در نتيجه مي ­توانددر صنايع غذايي و داروسازي مورد استفاده قرار گيرد.

Ferula assa-foetida L. is a medicinal plant of the Apiaceae family is native to Iran that has traditionally been used for its therapeutic value. Particularly, terpenoid and sesquiterpene metabolites, major components of the root-derived oleo-gum-resin, exhibit anti-inflammatory and cytotoxic activities .In the present investigation, the essential oils were obtained by hydrodistillation in a clevenger extractor and the chemical compounds from four different organs (i.e., roots, stems, flowers and leaves) of F. assa-foetida L. including terpenoids and sesquiterpene were evaluated by gas chromatography coupled with mass spectrometry (GC-MS). Our results indicated that the flower and leaf of the plant possess the highest and the lowest amounts (0.7 and 0.1 % v/w) of essential oils, respectively. The metabolites such as β-Pinene, α-Pinene, Propyl n-butyl disulfide and 1,2-dithiolane were the main constituents of the essential oil of all the four plant organs. The other major components in the root, stem and flower of the plant were (Z)-1-propenyl sec-butyl disulfide and β-Eudesmol, while considering leaf organ, 2-isopropyl-5-methyl-9-methylene- and β-Maaliene were characterized as the major constitutes. The essential oils of four parts were dominated by the volatile sulfur-containing compounds as well as sesquiterpene. Our results, overall, represented that F. assa-foetida could be a reliable and trustworthy repository for production of “oleo-gum-resin”, and therefore can be frequently utilized in food and flavor industries.