پديد آورندگان :
حيدرقلي نژاد، معصومه دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده كشاورزي بسطام , قلي پور، منوچهر دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده كشاورزي بسطام , پيردشتي، همت اله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - پژوهشكده ژنتيك و زيست فناوري كشاورزي طبرستان، , عباس دخت، حميد دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده كشاورزي بسطام
چكيده فارسي :
به منظور بررسي تأثير محلول پاشي پلي آمين اسپرميدين بر برخي شاخص هاي فيزيولوژيكي و عملكرد سويا (رقم كاسپين) در شرايط كمآبياري، آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 95-1394 در مزرعه مركز جهاد كشاورزي چپكرود جويبار، در استان مازندران انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل آبياري در چهار سطح (100،70،50 و 30 درصد نياز آبي) به عنوان فاكتور اصلي و محلول پاشي پلي آمين اسپرميدين در سه سطح (صفر(شاهد)، نيم و يك ميلي مولار) به عنوان فاكتور فرعي بودند. صفات مورد اندازه گيري شامل تعداد برگ، تعداد غلاف در گياه، ارتفاع گياه، تعداد دانه در گياه، وزن هزار دانه، عملكرد ماده خشك تك بوته، عملكرد دانه تك بوته، شاخص پايداري غشاء (MSI)، ميزان نسبي آب برگ (RWC)، نشت الكتروليت (EL)، مالوندي آلدئيد (MDA)، و پراكسيد هيدروژن (H2O2) بود. نتايج نشان داد كه در شرايط كم آبياري استفاده از پليآمين اسپرميدين در غلظت هاي مختلف بر تمامي صفات به جز تعداد برگ تأثير معني داري داشت. در بررسي اثرات متقابل نتايج نشان داد كه با كاهش ميزان آبياري از 100 درصد نياز آبي تا كمترين ميزان آن (30 درصد نياز آبي) محلول پاشي غلظت يك ميليمولار پلي آمين اسپرميدين باعث افزايش معني دار در تعداد غلاف و دانه در گياه، وزن هزار دانه و عملكرد ماده خشك تك بوته به ترتيب به ميزان 20،50،90،90 درصد گرديد. همچنين مقدار محتواي نسبي آب برگ نسبت به شرايط شاهد(بدون استفاده از پلي آمين اسپرميدين) به ترتيب به ميزان 63 درصد افزايش و ميزان نشت الكتروليت ، 16 درصد كاهش يافت. مقدار شاخص پايداري غشاء نسبت به شرايط بدون استفاده از پلي آمين اسپرميدين 13/1 برابر افزايش يافت. با كاهش سطح آبياري به 30 درصد نياز آبي، غلظت نيم ميليمولار پلي آمين اسپرميدين باعث افزايش عملكرد دانه به ميزان 90 درصد وكاهش مقدار پراكسيد هيدروژن و مالونديآلدئيد به ترتيب 67 و 34 درصد گرديد كه حاكي از افزايش تحمل به خشكي در گياه بوده است. در مجموع، نتايج بيانگر تأثير مثبت استفاده از پلي آمين اسپرميدين بر تحمل به خشكي در سويا(رقم كاسپين) در شرايط كمآبياري از طريق بهبود خصوصيات بيوشيميايي و اجزاي عملكرد گياه بوده است.
چكيده لاتين :
To evaluate of spermidine polyamine (SPD) foliar spraying effect on physiological indices and soybean yield (cv.'Caspian') under low-irrigation condition, a split-plot experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in Chapakrood, Joybar, Mazandaran province, in the year of 2016. The treatments incorporated the four levels of irrigation (100, 70, 50 and 30% of water requirement) as main plots and the three levels of foliar spraying SPD (0 (control), 0.5, 1 mM) as sub-plots. The evaluated parameters includes leaf number, pod number per plant, plant height, seed number per plant, the thousands seeds weights, the dry matter yield in a single plant, seed yield in a single plant, membrane stability index (MSI), relative water content (RWC), electrolyte leakage (EL), malondialdehyde (MDA), and hydrogen peroxide (H2O2). The results displayed that the application of SPD in various concentration had a significant effect on all characteristics except leaf numbers under low-irrigation conditions. In the evaluation of the interaction effects, the exhibited results showed that between low- irrigation and SPD, the SPD spraying concentration at the rate of 1 mM by reduced irrigation conditions from normal water requirement (100%) to its 30% requirement will result in significant incense in the pod number, seed number per plant, one thousands seeds weight, and dry matter yield by 90, 90, 50 and 20 %, respectively. Also, RWC and MSI increased up to 63% and 1.13 times, respectively, while EL decreased by 16% as compared to no-SPD conditions. With the decrease of irrigation rate to 30 % water requirement, the SPD concentration of 0.5 mM made seed yield to increase up to 90%, while H2O2 and MDA decreased to 67% and 34%, respectively that is the indication of plant drought tolerance. In sum, the results indicated the positive effect of the application of SPD improved drought tolerance in soybean (cv.'Caspian') under low-irrigation condition through the improvement of physiological characteristics and yield components.
