بررسي وضعيت، منابع و آلودگي زيست‌محيطي برخي از فلزات سنگين در گرد‌و‌غبار خياباني شهر دزفول

فلزات سنگين موجود در گرد و غبار خياباني به‌دليل سميت و پايداري آنها به‌عنوان يكي از مهم‌ترين پيامدهاي زيست محيطي فعاليت‌هاي انساني در چند سال اخير مورد توجه بسياري از پژوهشگران قرار گرفته‌اند. هدف از مطالعه حاضر بررسي خطر فلزات سنگين (سرب، روي، مس، كروم، كادميوم، نيكل، واناديوم، آرسنيك و كبالت) بر سلامت انساني در گرد و غبار خياباني شهر دزفول است. براي نيل به اين هدف تعداد 30 عدد نمونه گرد و غبار از پياده‌رو خيابان‌هاي اصلي دزفول برداشت و به روش جذب اتمي (AAS) آناليز شد. سطح آلودگي فلزات سنگين بر اساس شاخص آلودگي و شاخص جامع آلودگي نمرو براورد شد. همچنين الگوي مكاني غلظت فلزات در گرد‌و‌غبار خياباني در محيط GIS تهيه شد. ميانگين غلظت فلزات سنگين سرب، روي، مس، كروم، كادميوم، نيكل، واناديوم، آرسنيك و كبالت به‌ترتيب 54/2، 223/6، 5/50، 44/4، 0/4، 45/8، 37/8، 3/3 و 7/6 (mg/kg) بود. ميانگين غلظت تمام فلزات سنگين به جز آرسنيك، واناديوم و كبالت چندين برابر بيشتر از مقدار زمينه است. بر اساس ميانگين فاكتور غني‌شدگي (EF) و شاخص آلودگي (PI) در منطقه مورد مطالعه، فلزات سنگين روي و سرب داراي آلودگي بسيار بالايي هستند. بر اساس ارزيابي شاخص جامع آلودگي نمرو 100 درصد نمونه‌ها داراي درجه آلودگي بالا هستند. نتايج به‌دست آمده از شاخص‌هاي آلودگي نشان داد كه منبع آلودگي فلزات مورد مطالعه فعاليت‌هاي انسان‌زاد از قبيل ترافيك و سوختن سوخت‌هاي فسيلي در منطقه مورد مطالعه است.