پديد آورندگان :
فروغي مقدم، سحر دانشگاه تهران - گروه زراعت و اصلاح نباتات , طالعي، عليرضا دانشگاه تهران - گروه زراعت و اصلاح نباتات , پيغمبري، علي دانشگاه تهران - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
آنزيم كاتالاز , پراكسيداز , تنظيم اسمزي , شوري , صفات مرتب با عملكرد , گندم , محتواي نسبي آب برگ
چكيده فارسي :
شوري از مهم‌ترين عوامل محيطي است كه به‌شدت از رشد گياه ممانعت مي‌كند. به‌منظور بهبود سطح تحمل شوري گياه گندم از طريق تلاقي داي‌آلل، 6 ژنوتيپ اصلاح‌شده (آرتا، بزوستايا، كوهدشت، مغان3، اوحدي و استار) و 15 نتاج حاصل از تلاقي يك‌طرفه اين ژنوتيپ‌ها (بزوستايا×كوهدشت، بزوستايا×اوحدي، بزوستايا×مغان3، بزوستايا×آرتا، بزوستايا×استار، كوهدشت×اوحدي، كوهدشت×مغان3، كوهدشت×آرتا، كوهدشت×استار، اوحدي×مغان3، اوحدي×آرتا، اوحدي×استار ، مغان3×آرتا، مغان3×استار، آرتا×استار) ، در دو سطح شوري (0 و20 دسي زيمنس بر متر) و در گلخانه، به‌صورت يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي، در سه تكرار كاشته شدند. ارزيابي هدايت الكتريكي آب و محلول‌هاي ورودي و آب خروجي از گلدان، به مدت دو هفته به طول انجاميد و بعدازآن صفاتي از قبيل محتواي نسبي آب برگ، تنظيم اسمزي، عملكرد بذر، وزن صد دانه، تعداد بذر در هر سنبله و فعاليت آنزيم كاتالاز و پراكسيداز، اندازه‌گيري شدند. نتايج آزمايش نشان داد، كه با افزايش شوري، صفات مربوط به عملكرد و محتواي نسبي آب برگ گندم نان، كاهش قابل‌توجهي يافتند. در صفات مربوط به عملكرد و محتواي نسبي آب برگ، ژنوتيپ‌هاي آرتا و اوحدي بيش‌ترين كاهش را در شرايط تنش نسبت به شاهد نشان دادند. اين در حالي است كه نتاج حاصل از تلاقي اين دو ژنوتيپ حساس، كاهش شديدي را در صفات مرتبط با عملكرد داشتند. ميزان فعاليت آنزيم كاتالاز و پراكسيداز در شرايط تنش در نتاج حاصل از تلاقي بزوستايا و كوهدشت در هر دو والدين، منجر به ايجاد تحمل نسبت به شرايط تنش گرديد. نتايج نشان داد، با توجه به برتري نتاج، مي‌توان از طريق تلاقي‌هاي هوشمند در جهت بهبود تحمل شوري گياهان اقدام كرد.
چكيده لاتين :
Salinity is one of the most important environmental factors that severely inhibit plant growth. To improve the salinity tolerance of wheat through diallel cross, six modified genotypes (Arta, Bezvestia, Koohdasht, Moghan3, Ohadi, and Star), 15 hybrids of crossing these genotypes (Bezvestia×Koohdasht, Bezvestia×Ohadi, Bezvestia×Moghan3, Bezvestia×Arta, Bezvestia×Star, Koohdasht×Ohadi, Koohdasht×Moghan3, Koohdasht×Arta, Koohdasht×Star, Ohadi×Moghan3, Ohadi×Arta, Ohadi×Star, Moghan3×Arta, Moghan3×Star, Arta×Star) in two levels of salinity (0. 20 ds.m-1), were sown in greenhouse as a factorial experiment in a completely randomized design with three replications. The estimation of electrical conductivity of water and inlet solutions and water output from the pot had been lasted for two weeks, and followed by traits such as leaf relative water content, osmotic regulation, seed yield, 100 seed weight, seed number per spike, and activity of catalase and peroxidase enzymes were measured. The results of the experiment showed that with increasing salinity, the traits related to the yield and relative content of water of wheat bread leaf decreased significantly. The traits related to yield and relative content of leaf water in Arta and Ohadi genotypes showed the highest decrease in stress conditions than control, while the progenies obtained from the cross between these two sensitive genotypes showed a significant decrease in the traits related to yield. The rate of activity of a catalase-peroxidase enzyme in stress conditions in the crossroads caused by the confluence of Bezostaya and Kohdasht due to heterozygosity in both parents that resulted in resistance to stress conditions. Considering the superiority of heterozygosity through intelligent crossings, it can be taken measures to improve the salt tolerance of herbs.
