بررسي شيمي كاني‌ها و دما- فشارسنجي آمفيبوليت‌هاي مجموعه‌ي دگرگوني قطور (استان آذربايجان غربي- شمال‌غرب ايران)

Mineral chemistry and thermobarometry of amphibolites from the Qotur metamorphic complex West Azerbaijan Providence, NW Iran

مجموعه دگرگوني قطور در مرز آذربايجان غربي با تركيه قرار دارد و شامل واحدهاي دگرگوني متابازيت، گنيس­، فيليت، مرمر، آهك-سيليكات و سرپانتينيت است. سنگ­هاي آمفيبوليت در اين مجموعه ­ي دگرگوني به دو دسته ارتو- و پارا-آمفيبوليت تقسيم مي­شوند. كان ي­هاي اصلي تشكيل­دهنده­ي ارتوآمفيبوليت­ ها شامل هورنبلند و پلاژيوكلاز بوده و زيركن، تيتانيت و كاني­ هاي تيره كاني­ هاي فرعي آنها هستند. نمونه ­هاي پاراآمفيبوليتي افزون بر آمفيبول و پلاژيوكلاز، داراي مقاديري از كاني­ هاي كلسيت و كوارتز نيز هستند. كاني­ هاي ترموليت/اكتينوليت، كلريت و سريسيت در ارتباط با رخداد دگرگوني برگشتي در شرايط رخساره­ ي شيست سبز در اين سنگ­ ها تشكيل شده ­اند. بررسي شيمي كاني و تعيين شرايط دما و فشار دگرگوني ارتوآمفيبوليت­ ها هدف اين پژوهش است. بر اساس نتايج تجزيه ارتوآمفيبوليت­ ها به روش ريزكاو الكتروني، تركيب آمفيبول­ از نوع مگنزيوهاستينگزيت است و خاستگاه دگرگوني دارد و تركيب فلدسپات از نوع اليگوكلاز است. براساس دما- فشارسنجي اين سنگ­ها به روش­هاي مختلف، دما و فشار دگرگوني اوج حدود 650-550 درجه­ ي سانتي­گراد و 6 تا 8 كيلوبار است. شيب زمين­ گرمايي محاسبه شده بر اساس دما و فشار به دست آمده حدود C/km° 25 تعيين شد كه با شرايط برخورد قاره­اي همخواني دارد. بنظر مي­رسد كه بسته شدن اقيانوس نئوتتيس در كرتاسه و برخورد قاره­اي پس از آن در اليگوسن پاياني-ميوسن عامل تشكيل آمفيبوليت­ هاي مورد بررسي در مجموعه دگرگوني قطور بوده است.

The Qotur metamorphic complex consists of metabasites, gneisses, marbles and calc-silicates as well as serpentinites which is cropped out at the west border of West Azerbaijan and Turkey. The amphibolites from the Qotur metamorphic complex can be classified as two types of ortho- and para-amphibolites. Minerals in this ortho-amphibolite are hornblende, plagioclase, zircon, titanite, and opaque minerals. The para-amphibolites are characterized by presence of calcite and quartz in addition to amphibole and plagioclase in their mineral assemblages. Tremolite/actinolite, chlorite and sericite are the retrograde phases of the green schist facies. Granoblastic and nematoblastic textures are the common textures of these rocks. Investigation of mineral chemistry and P-T estimations of amphibolites are the aim of this project. Based on electron microprobe analyzes on amphibolites, the amphibole and plagioclase compositions are determined as magnesio-hastengsite and oligoclase, respectively. Plotting of amphibole and titanite compositions on Ti vs. Si and Fe vs. Al diagrams respectively, shows their metamorphic genesis. The thermobarometry results of amphibolites have been obtained on the basis of amphibole and plagioclase compositions as well as utilizing of petrogenetic grids and experimentally determined phase diagrams. The peak metamorphic temperatures and pressures are estimated about 550-650°C and 6-8 Kb. The geothermal gradient is calculated about 25 °C/Km for the obtained temperatures and pressures which corresponds with continental collision conditions. It seems that Cretaceous closure of the Neotethys and its subsequent continental collision during Late Oligocene- Miocene formed the studied amphibolites at the continental crust of the Qotur area.