بررسي برخي خصوصيات كمّي و كيفي نخود زراعي (Cicer arietinum L.) رقم عادل تحت تأثير نيتروژن و آبياري تكميلي

به‌منظور بررسي تأثير نيتروژن و آبياري تكميلي بر صفات كمّي و كيفي نخود زراعي رقم عادل، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه دانشگاه گنبد كاووس در سال زراعي95-1394 اجرا گرديد. عامل نيتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف نيتروژن و مصرف 25 و‌50‌كيلوگرم نيتروژن در هكتار و عامل آبياري در سه سطح شامل بدون آبياري و آبياري تكميلي در مرحله گلدهي و آبياري تكميلي در مراحل گلدهي+پُرشدن دانه بود. اثر نيتروژن و آبياري تكميلي بر صفات مورد بررسي به‌جُز وزن100دانه و درصد پروتئين معني‌دار بود. بيشترين عملكرد دانه از تيمار مصرف‌50‌كيلوگرم نيتروژن با 3287‌كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد كه با تيمار مصرف 25‌كيلوگرم اختلاف معني‌داري نداشت. بيشترين عملكرد دانه از تيمار آبياري در مراحل گلدهي+پُرشدن دانه با 3218‌كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد كه با تيمار آبياري در مرحله گلدهي اختلاف معني‌داري نداشت. حداكثر و حداقل عملكرد پروتئين به‌ترتيب به تيمار مصرف‌50‌كيلوگرم نيتروژن در هكتار و تيمار عدم مصرف نيتروژن تعلق داشت. بيشترين عملكرد پروتئين با 743‌كيلوگرم در هكتار به تيمار آبياري در مراحل گلدهي و پُرشدن دانه تعلق داشت و كمترين آن با 581‌كيلوگرم به تيمار عدم آبياري مربوط بود. در مجموع، مصرف 25‌كيلوگرم نيتروژن در هكتار و آبياري در مراحل گلدهي+پُرشدن دانه حداكثر عملكرد را توليد كرد.

Population growth and low protein content of cereals has attracted the attention of peoples to pulse crops. Pulses has important role in contributing to food and nutritional security and replenishing soil nutrients having a huge potential in addressing needs like future global food security, nutrition and environmental sustainability needs. These plants can fix nitrogen in their roots and are effectiveness in soil fertility. After harvesting of these plants, large amounts of nitrogen will be added to the soil that next plant can use them. Chickpea (Cicer arietinum L.) is an annual plant with indeterminate growth habit. It is one of the most important food legumes. Generally, legumes are highly sensitive to water deficit stress in flowering stage. In different crops as well as chickpea, differential genotypic response to drought stress as a result of variation in physiological parameters has been reported. Drought stress is the most important challenges in production of chickpea in Golestan province. On time using of water in the most sensitive stage of plant growth will result in higher production of seeds. The aim of this study was to evaluate the effect of nitrogen and supplemental irrigation on some quantity and quality traits of Adel chickpea cultivar in Gonbad Kavous conditions.