بررسي سنگ‌ نگاري، زمين‌شيمي و تعيين دما و فشار تبلور كاني‌هاي پيروكسن و پلاژيوكلاز در دايك‌هاي ديابازي و لامپروفيري قطعه جوپار در جنوب كرمان

Petrography, geochemistry and determination of temperature and pressure of crystallization of pyroxene and plagioclase minerals in diabasic and lamprophyre dykes of Jupar block south of Kerman

در جنوب شهر كرمان و در غرب روستاي گلومك، مجموعه‌اي از دايك‌هاي ديابازي و لامپروفيري با روند شمال غرب- جنوب شرق رخنمون دارند. اين دايك­ها با ضخامت حدود1-5 متر در سنگ­ هاي آتشفشاني ميزبان (به سن نوزا) قطعه جوپار در پهنه ايران مركزي و بخش جنوبي قطعه پشت بادام نفوذ كرده‌اند. بافت غالب دايك­ هاي ديابازي و لامپروفيري پورفيري و گلومروپورفيري است. بلورهاي ديوپسيد، اليوين و آمفيبول فازهاي اصلي و بلورهاي ريز پلاژيوكلاز در زمينه از ويژگي­ هاي لامپروفيرهاست. سنگ‌هاي ديابازي داراي فازهاي اصلي ديوپسيد و فلدسپار هستند. بررسي دما- فشارسنجي به روش‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه فشار تبلور پيروكسن­ها حدود 6 كيلوبار و دماي تبلور آنها حدود 1200 درجه سانتي گراد بوده است. دماسنجي به روش فلدسپارها دماي حدود 500-650 درجه سانتيگراد را نشان مي­دهند كه پايين بودن اين دما مي­تواند ناشي از دگرگوني­ هاي زير نقطه انجماد تركيب فلدسپارها طي تبلور باشد. بر اساس تركيب شيميايي پيروكسن­ها و برپايه نمودارهاي شناسايي جايگاه زمين­ ساختي، ماگماي سازنده دايك­هاي مورد بررسي قليايي و وابسته به پهنه فروروانش بوده و از ذوب­بخشي گوشته گارنت‌دار پديد آمده است.

A set of diabasic and lamprophyre dykes, trending NW-SE, cut the Neogene volcanic rocks that exposed in the south of Kerman city and west of Glomac village. They are characterized by porphyritic and glomeroporphyry textures. Lamprophyres contain course- grained phenocryst of olivine- pyroxene- amphibole in a matrix containing feldspars. diabasic rocks are dominated by main minerals including diopside and feldspar. Thermo-barometric studies of pyroxenes show that the rocks under discussion have formed under pressure of 6 Kb and temperature of 1200°C. Thermometry of the feldspar in dykes show 500- 650 °C. This low temperature caused changes in the freezing point of the feldspar composition during crystallization. Based on the pyroxene chemistry and tectonomagmatic environment diagrams, all of studied samples plot in the island arc setting of a subduction zone and show active continental setting characteristics. The primary magma of the studied rocks is the melting of a lherzolite garnet mantle source.