آموزش و پرورش پيش از دبستان در عصر جديد: چرايي و چيستي ديدگاه مطالعات برنامهدرسي راهبردي و الگوي چندبُعدي مبتني بر آن

Early Childhood Education in the New Era: What and How of the Strategic Curriculum Studies Approach and the Multi-Dimensional Curriculum Model

يكي از مهم ترين و غامض ترين سوالات در زمينه تعليم و تربيت پيش از دبستان، چگونگي تهيه برنامه درسي موثر در اين مقطع است كه با توجه به ظهور عصر اقتصاد دانايي محور و تغيير و تحولات برق‌آسا، شرايط پاسخ گويي به آن بيش ‌از پيش دشوار شده است. پژوهش حاضر براي مطالعه ضرورت ديدگاه «مطالعات برنامه درسي راهبردي[1]» و الگوي «برنامه درسي چند بُعدي[2]» و چيستي آن در برنامه درسي پيش از دبستان صورت گرفته است. رويكرد پژوهش، كيفي و روش آن، توصيفيتحليلي[3] بوده است كه اطلاعات و داده هاي مورد نياز با مراجعه به اسناد و مدارك كتابخانه اي موجود در زمينه موضوع به دست آمد. يافته ها بيانگر آن بود كه ضرورت ديدگاه راهبردي بنا بر عواملي همچون ظهور عصر اقتصاد دانايي محور، توسعه فناوري ارتباطات و اطلاعات، دگرگوني مفهوم سواد، پارادايم پيچيدگي، لزوم بومي‌سازي برنامه درسي، وجود سبك هاي شناختي و يادگيري متفاوت و نو مفهوم گرايي و ضرورت الگوي چند بُعد نگري با عواملي همچون لزوم مرتبط كردن برنامه درسي باتجربه‌ي زيسته ي كودك، تزريق ويژگي چابكي و توان پاسخ گويي برنامه درسي به مسائل روز و همچنين لزوم يادگيري مادام العمر، در برنامه درسي پيش از دبستان قابل دفاع است. در نهايت نيز، پژوهش حاضر با بررسي مباني فلسفي و روان‌شناختي اين الگو به ارائه تعريفي جامع از آن مي پردازد. اين پژوهش نشان مي دهد كه مطالعات برنامه درسي راهبردي رويكردي كل‌نگر است و الگوي برنامه ريزي چندبُعدي مبتني بر آن، برنامه مطلوب كاربردي براي اجرا در برنامه درسي پيش‌دبستان است.

One of the most important and complicated questions in the field of early childhood education is how to develop an effective curriculum for this stage. Given the occurrence of the knowledgebased economy era, and the rapid rate of changes, answering such a question has become more challenging. The present research has been conducted to study the necessity of the Strategic Curriculum Studies (SCS) approach and the Multi-Dimensional Curriculum (MDC) model and what SCS & MDC is. The qualitative method of descriptive-analytical research was used to gather data and documents. The results revealed that due to the rapid development of Information and Communication Technology (ICT), the revolution of the concept of literacy, complexity paradigm, and adapting the educational content and materials to real-life experiences, there’s a need for a proactive indigenized curriculum focused on metacognitive and life-long learning, to which a strategic approach to curriculum studies is inevitable. Ultimately, the present research, examining the philosophical and psychological fundamentals of this model, sets out to present a comprehensive definition of MDC. This study shows that SCS is a holistic approach and the MDC model is a practically desirable plan of action for the preschool curriculum.