استفاده از شاخص هاي زيستي ماكروبنتوزها در تعيين سلامت اكولوژيكي آب (مطالعه موردي: حوضه آبخيز بختگان)

(The Use of Macroinvertebrate Biotic Indices for Water Ecological Quality (case study: Bakhtegan Basin

زمينه و هدف: از آن‌جايي كه گونه هاي ماكروبنتوزها به طور قابل توجهي نسبت به آلودگي هاي محيط‌زيست حساسيت نشان مي دهند؛ مي توان از تغييرات ساختار اكولوژيك آن‌ها براي استنتاج بار آلودگي وارد شده به اكوسيستم استفاده كرد. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسايي ماكروبنتوزها ساكن و هم‌چنين به منظور ارزيابي كارايي شاخص‌هاي تك معياره و چند معياره براي تعيين سلامت اكولوژيكي آب حوضه آبخيز بختگان در شهرستان اقليد انجام شد. روش بررسي: از نمونه بردار سوربر جهت نمونه‌برداري از 8 ايستگاه در طول مسير رودخانه سفيد و گاوگدار كه از سرچشمه‌هاي مهم رود كر در حوضه آبي بختگان است، استفاده شد. ويژگي‌هاي شيميايي شامل BOD، COD، نيترات، نيتريت، فسفات، آمونياك و كلي‍فرم مدفوعي در آزمايشگاه و ويژگي‌هاي فيزيكي دما، pH، هدايت الكتريكي، اكسيژن محلول، سختي كل و كدورت در محل نمونه‌برداري اندازه‌گيري شد. يافته ها: تعداد 8161 ماكروبنتوزها در 14 راسته و 24 خانواده شناسايي شدند كه بيش‌ترين فراواني متعلق به راسته Amphipoda، خانواده Gammaridae با فراواني 66 درصد بود. ضريب همبستگي اسپيرمن (0/81 = r)، نشان داد كه بين شاخص زيستي BMWP/ASPT و ويژگي‌هاي زيستي وابستگي‌ بيش‌تري وجود دارد. بحث و نتيجه گيري: گرچه نتيجه‌ي تحليل‌هاي آماري بيان‍گر عدم اختلاف معني‌دار آماري بين شاخص هاي مورد مطالعه در ايستگاه‌هاي شاهد و غير شاهد بود (0/05

Background and Objective: macroinvertebrates communities are very sensitive to environmental pollution. Therefore, we can use to derive the pollution load entering to the ecosystem via their ecological structures. This study aimed to identify macroinvertebrates as well as indicator to evaluate the ecological health of water in the Eghlid. Methods: Thirteen physicochemical parameters have been measured including BOD, COD, NO3, NO2, PO4, NH4, Fecal Coliforms, Temperature, pH, EC, DO, Total Hardness and Turbidity in Eghlid Rivers (Sefid and Gavgodar parts), Fars province- Iran. Findings: Based on the results, 8161 macroinvertebrates were identified from 14 orders and 24 families with 66 % frequency of Gammaridea belong to Amphipoda order as the most collected family. Discussion and Conclusion: With regard to Spearman correlation (r=0.81), the BMWP/ASPT index had the most dependency with the abiotic parameters. Although, the results didn’t show any significant differences between references and impaired stations (sig > 0.05), but the category of water ecological quality was in moderate to low in all studied stations. This study concluded the ecological status of water in the studied area is not desirable.