برآورد شاخص ردپاي اكولوژيك انرژي (برق و گاز طبيعي) و آب مصرفي بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران

Estimated Index of Ecological Footprints of Energy (Electricity and Natural Gas) and Water Consumption of Household Sector in 22 Districts of Tehran

زمينه و اهداف: رشد جمعيت و مصرف بي رويه منابع طبيعي جهت تداوم رفاه اقتصادي، علاوه بر نابودي اكوسيستم سبب بروز كمبود در كره قابل حيات گرديده است كه جهت پيشگيري از بروز هرگونه كمبود در دسترسي به منابع طبيعي، مصرف هر بخش اقتصادي بايد با رعايت توان بازتوليد اكوسيستم ادامه يابد. اين مقاله به برآورد ردپاي اكولوژيك مصرف آب و انرژي (برق و گازطبيعي) بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران و تخمين ظرفيت زيست محيطي منابع مذكور پرداخته است. روش بررسي: در اين مقاله ضمن برآورد ردپاي اكولوژيك به روش مبتني بر مصرف آشكار منابع، ميزان ظرفيت زيست محيطي براساس بازده زمين برآورد گرديده و همچنين شكاف اكولوژيك در مفهوم كمبود دسترسي به منابع بدست آمده است. براي يافتن تأثير راه حل- هاي كاربردي در كاهش شكاف اكولوژيك نيز از طريق نرم افزار SPSS و آزمون كوكران و همچنين تدوين پرسش نامه مرتبط با مصرف منابع موردبررسي در بخش خانوار، مهم ترين عامل موثر در كاهش شكاف اكولوژيك مشخص گرديده است. يافته ها: برآورد ردپاي اكولوژيك آب و انرژي (برق و گازطبيعي) مورد استفاده در بخش خانوار شهر تهران به ارتباط منفي ميان تداوم فعاليت هاي بخش خانوار و شكاف اكولوژيك منابع مذكور اشاره دارد، كه باتوجه به نتايج بدست آمده و تحليل آن ها، شكاف اكولوژيكي بيش از 4 ميليون هكتار حاصل از مصرف بي رويه آب، برق و گاز طبيعي در بخش خانوار شهر تهران موجود است. پس از برآورد شكاف اكولوژيك، پرسش نامه هايي براي شفاف سازي دلايل هدررفت منابع بين خانوار توزيع گرديد كه براساس آن، جامعه آماري در ارزيابي پرسش نامه، جمعيت خانوار 22 گانه شهر تهران به تعداد 2 ميليون و 830 هزار خانوار در نظر گرفته شد و براي ايجاد يكنواختي تحليل، خانوارها با جمعيت 3 نفره مبنا قرار گرفتند كه از طريق فرمول كوكران تعداد 1100 خانوار به عنوان نمونه و به طور تصادفي انتخاب شدند. بحث ونتيجه گيري: باتوجه به نتايج بدست آمده و تحليل آن ها، مهم ترين عامل جهت كاهش شكاف اكولوژيك و داشتن بهينه مصرف آب در بخش خانوار، كاهش مصرف آب براي شست وشو وسايل نقليه، مهم ترين عامل جهت ايجاد بهينه مصرف برق در بخش خانوار، استفاده از لامپ هاي كم مصرف و مهم ترين عامل جهت ايجاد بهينه مصرف گازطبيعي در بخش خانوار، استفاده از پنجره هاي دو- جداره و كم ترين عامل تأثيرگذار استفاده از بخاري هاي گازي متناسب با متراژ خانه بوده است.

Backgrounds and objectives: Population growth and excessive consumption of natural resources for the continuation of economic welfare, in addition to destroying the ecosystem has caused a shortage of life on the planet is vital to prevent any shortage of access to natural resources continue. This article estimates the ecological footprint of water and energy consumption (electricity and natural gas) of the household sector in the 22 districts of Tehran and estimates the environmental capacity of the mentioned resources. Analysis method: Estimating the ecological footprint of water and energy (electricity and natural gas) used in the household sector of Tehran refers to the negative relationship between the continuity of household activities and the ecological gap of the mentioned sources, which according to the results and their analysis, ecological gap more than 4 million hectares of water, electricity and natural gas consumption are available in the household sector of Tehran.To find the impact of practical solutions to reduce the ecological gap using SPSS software and Cochran test and also developing a questionnaire related to the use of resources in household,the most important factor in reducing the ecological gap is identified. Findings: Based on the results obtained and their analysis, the ecological gap of over 4 million hectares is due to the excessive use of water, electricity and natural gas in the household sector of Tehran. After estimating the ecological gap, questionnaires were distributed to clarify the causes of household waste loss. According to the statistical society, in the assessment of the questionnaire, the population of the 22nd household in Tehran was considered to be 2 million and 830thousand households.To create uniformity of analysis, the households were based on a population of 3, Then through the Cochran formula, 1100 households were sampled and they were randomly selected. Discussion and conclusion: The results of the questionnaire showed that the most important factor in reducing the ecological gap and having the optimal use of water in the household sector is reducing water consumption for washing cars,the most important factor for creating optimal power consumption in the household sector is using energy-saving bulbs.The most important factor for creating optimal consumption of natural gas in the household sector is the use of double-glazed windows and the least effective factor is the use of gas heaters proportional to the area of the houses.