مقايسه عملكرد مدل‌هاي خطي تعميم‌يافته، جنگل تصادفي و درخت گراديان بوستينگ در برآورد تبخير‌- تعرق گياه مرجع (مطالعه موردي: دشت سيستان)

تخمين تبخير- تعرق گياه مرجع يكي از مهم‌ترين مؤلفه‌ها در مطالعات هيدرولوژي، برنامه‌ريزي آبياري و مديريت منابع آب است. در اين پژوهش به ارزيابي مدل‌هاي خطي تعميم‌يافته، جنگل تصادفي و درخت گراديان بوستينگ در شرايط داده‌هاي اقليمي منطقه سيستان پرداخته شد. داده‌هاي مورد استفاده شامل دماي حداكثر، دماي حداقل، دماي ميانگين، رطوبت حداكثر، رطوبت حداقل، رطوبت ميانگين، بارش، ساعات آفتابي، سرعت باد و تبخير از تشت بين سال‌هاي 1387 تا 1396 بود. با ارائه الگوهاي مختلف شامل تركيبي از پارامترهاي هواشناسي به‌عنوان ورودي‌هاي مدل در مقياس زماني روزانه، مقدار تبخير- تعرق توسط مدل‌هاي پيشنهادي به‌عنوان خروجي مدل برآورد شد. همچنين قابليت پيش‌بيني اين مدل‌ها، در مقايسه نتايج آنها با نتايج روش فائو-‌ پنمن- مانتيث به‌عنوان روش مبنا ارزيابي شد. در بين الگوهاي مورد بررسي، الگوي M1 كه داراي بيشترين تعداد پارامترهاي هواشناسي ورودي (10 پارامتر) بود، با كمترين خطا 633/0 RMSE = و 451/0 MAE = و بيشترين ضريب همبستگي 993/0 R= براي مدل درخت گراديان بوستينگ، بهترين عملكرد را در بين مدل‌ها و الگوهاي بالا نشان داد. با انجام فرايند حساسيت‌سنجي پارامترها، دماي هوا به‌عنوان مهم‌ترين متغير مؤثر براي الگوهاي انتخابي در هر سه مدل مطالعه‌شده، به‌دست آمد. بنابراين افزايش دقت و صحت داده‌هاي دما، مي‌تواند به افزايش دقت مدل‌هاي پيشنهادي كمك كند. استفاده از مدل درخت گراديان بوستينگ توانست بيش از 70 درصد، زمان اجراي مدل را در مقايسه با ساير مدل‌هاي مورد مطالعه كاهش دهد. درنهايت اين پژوهش، مدل درخت گراديان بوستينگ را براي برآورد تبخير- تعرق در منطقه دشت سيستان توصيه مي‌كند.