پديد آورندگان :
زرگري، مطهره دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا، مشهد، ايران , مفيدي، عباس دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا، مشهد، ايران , زرين، آذر دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا، مشهد، ايران
كليدواژه :
آلودگي حدي , كلان شهر تهران , MODIS , HYSPLIT , GIS
چكيده فارسي :
زمينه و هدف :آلودگي هوا يكي از معضلات اساسي كلان شهرها است كه به يكي از مسايل مهم تبديل گرديده است. مسيريابي و منشايابي حركت آلاينده هاي جوي در شرايط وقوع آلودگي هاي حدي در كلان شهر تهران هدف تحقيق حاضر مي باشد.
روش بررسي :در اين تحقيق، از داده هاي ايستگاهي آلودگي هوا، داده هاي تصوير ماهواره اي Terra و از داده هايFNL ، بهره گرفته شده است. روزهاي بسيار آلوده براي آلاينده هاي PM10 و O3با بهره گيري از شاخص PSI محاسبه گرديد. در كنار مسيريابي آلاينده ها توسط تصاوير ماهواره اي به صورت چشمي از مدل HYSPLIT، براي منشأيابي آلاينده ها در سه تراز ارتفاعي10، 1500 و 5000 متري از سطح زمين بهره گرفته شد. خروجي هاي حاصل از تصاوير ماهواره اي و مدل، براي درك عميق تر در محيط GIS ترسيم شدند.
يافته ها: به طور كلي، در الگوي پشته برون حاره، سنجنده MODIS، گرد و غباري كه از كشور سوريه، شمال شرقي تا جنوب شرقي كشور عربستان، مركز، شمال و جنوب عراق و بخش هايي از تركيه مي باشد را نشان مي دهد. منشا گرد و غبار در مدل HYSPLIT، در ترازهاي 10 و 1500 متري از جانب شمال شرق و نواحي غربي مي باشد. در الگوي تركيبي، گرد و غبار بسيار شديدي توسط سنجنده موديس بر روي كشورهاي عربستان، عراق، سوريه و اردن و بخش هايي از تركيه قابل مشاهده مي باشد. جريانات غباري در مدل HYSPLIT، در تراز 10 متري از شمال شرق و شمال غربي و در تراز 1500 متري، ناشي از شرايط محلي و در تراز 5000 متري اين تغييرات محسوس تر است.
بحث و نتيجه گيري:به طور كلي، برررسي مسير يابي و منشأيابي حركت آلاينده هاي جوي PM10 و O3 در كلان شهر تهران در قالب دو الگوي هم ديدي اصلي شامل الگوي پشته برون حاره و الگوي تركيبي ارايه و طبقه بندي گرديد.
چكيده لاتين :
Background and Objective: Air pollution is one of the significant problems that have become one of the main issues. In this study, we focus on detecting the route and source of atmospheric pollutant movement in high-level air pollution periods in Tehran.
Method: Air pollution data, Terra MODIS satellite image data, and FNL data were used. The PSI calculated high-level air pollution periods for PM10 and O3. Moreover, the origin of pollutants was detected by the HYSPLIT model and satellite images. HYSPLIT model determined the origin of widespread pollution. It could detect them with the backward method in three levels, which included 10, 1500, and 5000 meters. Some maps were produced for satellite images and HYSPLIT models drawn in GIS.
Findings: In the extratropical pattern, the dust from Syria, northeast to south-east Saudi Arabia, central, northern and southern Iraq and parts of Turkey have affected Tehran. According to HYSPLIT model outputs, at a lower level of the atmosphere and the middle level of the atmosphere, not only the local situation but also the regional situation had a considerable role. At the upper level of the atmosphere, environmental pollution could become into Tehran by streams. In the compound pattern, Saudi Arabia, Iraq, Syria, Jordan, and some parts of Turkey had an important function. In the HYSPLIT model, the North-East and North-West of Iran have attempted to influence Tehran in the lower level of the atmosphere. In the middle level of the atmosphere, the local situation is more remarkable. At the upper level of the atmosphere, the origin of dust was western to eastern parts of Iraq and the northeast part of Iraq. Further, the dust on the north-eastern of Syria, Jordan, and parts of Turkey is more notable.
