ارزيابي و تحليل وضعيت صنعت طبيعت‌گردي پارك‌هاي شهري و ارائه برنامه‌ي راهبردي با كمك ماتريس SWOT (مطالعه موردي پارك خورشيد مشهد)

Evaluation and Analysis of Urban Parks and Eco-tourism Industry and Provided Strategic Plan by SWOT (Case study: Khorshid Park in Mashhad)

زمينه و هدف: در چند دهه­ اخير صنعت طبيعت گردي در جوامع جايگاه ويژه­اي داشته و از نظر زيست محيطي، توسعه پايدار و درآمد­هاي ريالي براي منطقه رشد قابل توجهي داشته است. در اين مقاله پارك جنگلي خورشيد به ­دليل برخورداري از چشم‌انداز­هاي طبيعي و بكر و ازطرفي به دليل مرتفع بودن منطقه از هواي پاك و نماي زيباي شهر مشهد در شب، از توان بالايي براي جذب گردشگر برخوردار مي ­باشد. با توجه به وسعت زياد و محيط مناسب اين منطقه داراي بازديد كننده­ هاي محلي و گردشگري زيادي مانند كوه نوردان در ايام مختلف سال است. روش بررسي: هدف از انجام اين مقاله بررسي وضعيت موجود صنعت گردشگري و طبيعت گردي منطقه از جهات مختلف (نقاط قوت، ضعف، فرصت­ها و تهديدها) مي­باشد، تا با ايجاد راهكاري بتوان وضعيت موجود را بهبود بخشيد. مطالعات صورت گرفته در اين مقاله بر اساس روش تحليل ماتريس SWOT و فرايند تحليل سلسله مراتبي AHP صورت پذيرفته است. يافته‌ها: با توجه به جمع نمرات حاصل از جمع نهايي عوامل داخلي مشاهده شد كه وزن نقاط قوت (با وزن نهايي 3/96) بيش‌تر از نقاط ضعف حاصل گرديده است، كه اين امر نشان مي­ دهد كه نقاط قوت پارك از نقاط ضعف آن بيش‌تر بوده و همچنين فرصت­ هاي موجود از تهديدات آن بيش‌تر بوده كه با استفاده از فرصت ­ها و قوت­ هاي موجود مي­ توان در جهت بهتر شدن اوضاع كنوني پارك كوشيد تا رضايت ­مندي گردشگران را بيش از پيش فراهم نمود. بحث و نتيجه­ گيري: با توجه به محاسبات صورت گرفته و تحليل ماتريس SWOT، در پارك خورشيد نتايج نشان داد كه نقاط قوت و فرصت­ ها در گسترش صنعت طبيعت­ گردي از نقاط ضعف و تهديدها بيش‌تر بوده است. در نتيجه پارك از توان بالايي در جهت گسترش صنعت طبيعت­ گردي برخوردار است كه مستلزم برنامه­ ريزي و مديريت صحيح براي جذب گردشگر و طبيعت­ گرد با توجه به برد اكولوژيكي منطقه است.

Background and Purpose: In the past several decades, the ecotourism industry has a special place in the community nature and the environment, sustainable development and local revenues with significant growth. In this article, because of natural landscapes and pristine, and also because of the elevated area of clean air and a beautiful view of the city of Mashhad in the evening, the Khorshid forest park has a high potential for tourists attracting. Due to the large area and the local environment, this area has the visitors and tourists such as climbers during much of the year. Used methods: The aim of this paper is to examine the current situation of tourism and ecotourism area from different directions (strengths, weaknesses, opportunities and threats) which has created a mechanism to improve the situation. Studies in this paper based on the SWOT matrix analysis and analytic hierarchy process AHP have been done. Findings: According to the scores obtained from the final sum of internal factors, weights of strengths (with a final weight of 3.96) were found to be greater than the weaknesses, which indicates that the strengths of the park were greater than its weaknesses, as well as the existing opportunities, the threats are more that using the opportunities and strengths available to improve the current situation, park tried to provide the satisfaction of tourists more than ever. Discussion and Conclusion: According to calculations made and matrix analysis of SWOT, the Khorshid forest park showed the strengths and weaknesses, opportunities and threats in the development of ecotourism are more. As a result, the park has a high potential to develop an ecotourism industry that requires planning and management to attract tourists and the nature of the ecological range of the region.