تحليل تغييرات ذخيره گاه‌هاي برفي به منظور برنامه‌ريزي و مديريت كم آبي (مطالعه موردي: منطقه سراب هليل رود در استان كرمان)

Analysis of changes in snow reservoirs for planning and management of dehydration (Case Study: Sarab Halilroud Area in Kerman Province )

امروزه در پي بحران جهاني آب، تمام كشورها در پي شناسايي منابع آب شيرين، كنترل و استفاده بهينه از آنها ميباشند. با توجه به اينكه كشور ايران در كمربند بياباني كره زمين قرار دارد و كاهش بارشهاي جوي باعث كمبود آب در ايران و استان كرمان شده، بنابراين شناسايي منابع آبي و بررسي تغييرات پوشش برف لازم و ضروري است. با توجه به شرايط سخت فيزيكي محيط هاي كوهستاني امكان اندازه گيري دائم زميني جهت تخمين منابع برفابي و تشكيل پايگاه داده ها وجود ندارد. به همين جهت استفاده از تصاوير ماهواره اي در شناسايي مناطق برفگير و ارزيابي تغييرات آن بسيار مهم مي باشد. در اين پژوهش سعي شده تغييرات پوشش ذخيره گاه هاي برفي مناطق مرتفع حوضه آبخيز هليل رود با استفاده از تصاوير ماهواره اي MOD10A2 مورد مطالعه قرار گيرد. براي اين منظور از شاخص تفاضلي نرمال شده پوشش برف استفاده شد[1]. اين شاخص داراي ارزش بزرگ تر از 4/0 بوده يعني پيكسلي كه داراي NDSI بزرگ تر از 4/0 باشد به عنوان برف و يخ معرفي مي شود. پوشش برف مشخص شده تصاوير ماهوارهاي در نرم افزار ENVI5.1 وارد محيط GIS شده و به 5 طبقه از 0 تا 5000 طبقه بندي شده و مساحت هر كدام از طبقات محاسبه گرديد. سپس وارد محيط SPSS شده و تحليل و بررسي روي آنها صورت گرفت. با انجام رگرسيون چند متغيره به روش استپ وايس [2] اين نتيجه حاصل شد كه در بازه زماني 8 روزه ماه فوريه (از 18 تا 25 فوريه) بيشترين تغييرات مساحت برف كه با روند مساحت برف در اين چند سال ارتباط قوي و معناداري داشته و در حقيقت توجيه كننده تغييرات برف در اين بازه زماني است، به ترتيب مربوط به ارتفاعات 3 (3000-2001) و سپس 4 (4000-3001) بوده است. طبقه ارتفاعي 3000-2001 به تنهايي توجيه كننده 98.9 درصد روند تغييرات برف در كل منطقه مورد مطالعه است. در وهله دوم اگر ارتفاع 4000-3001 هم اضافه شود، اين دو طبقه ارتفاعي با هم توجيه كننده 99.2 درصد تغييرات روند برف در اين بازه در طول 19 سال گذشته است.

Today, in the wake of the global water crisis, all countries seek to identify, control, and utilize freshwater resources. Due to the fact that Iran is located in the desert belt of the earth and the reduction of precipitation has caused water scarcity in Iran and Kerman province, therefore identifying water resources and investigating changes in snow cover is necessary. Due to the harsh physical conditions of mountainous environments, it is not possible to permanently measure the terrain to estimate snow sources and to form a database. Therefore, using satellite imagery is very important for identifying snowy surveys and assessing its changes. In this study, we attempted to study the changes in snow cover reservoirs in Halilroud watershed using MOD10A2 satellite imagery. For this purpose, Normalized Difference Snow Index was used. This index has a value greater than 0.4, meaning a pixel with a NDSI greater than 0.4 is referred to as snow and ice. The snow cover specified in the satellite images in ENVI5.1 software was entered into GIS and was classified into 5 classes from 0 to 5000 and the survey of ​​each class was calculated. Then they entered into SPSS and analyzed. Stepwise multivariate regression showed that during the 8-day interval of February (from 18 to 25 February), the most changes of snow survey had a significant and significant relationship with the snow survey trend in these years. In fact, the explanations for the snow changes in this time interval were related to height 3 (2001-3001) and then 4 (3001-4000), respectively. The 2001–3001 height alone accounts for 98.9% of the snowfall trend in the entire study area. Secondly, if the height of 4000-3001 is added, the two class,s justify 99.2 percent of the snowfall change over the past 20 years.