بررسي روند دوره‌هاي خشكي سالانه با استفاده از شاخص هاي AMDSL ، ANDSPS و SPI

Studying Trends in Annual Dry Periods Using the AMDSL, ANDSPs and SPI Indices

شناخت تغييرات رژيم­هاي بارش در مديريت صحيح منابع آب اهميت بسزايي دارد. در اين تحقيق، به­منظور تحليل وضعيت بارندگي و دوره‌هاي خشك سالانه، روند تغييرات شاخص SPI سالانه و نيز دو شاخص حداكثر طول دوره خشك سالانه (AMDSL) و تعداد دوره‌هاي خشك سالانه (ANDSPs) مورد بررسي قرار گرفت. براي اين كار آمار روزانه بارندگي پنج ايستگاه‌ سينوپتيك شمال‌غرب كشور (اروميه، تبريز، اردبيل، خوي و مراغه) كه داراي آمار 34 ساله (2014-1981) مي‌باشند، مورد استفاده قرار گرفت. پس از بررسي همگني و نرمال بودن داده‌ها، وجود خودهمبستگي معني‌دار در هر كدام از سري‌ها مورد آزمون قرار گرفت و در صورت معني‌دار بودن حذف گرديد. اعمال آزمون من- كندال بر هريك از سري‌هاي مورد استفاده، نشان داد هر سه شاخص در اغلب ايستگاه‌ها داراي روند كاهشي هستند. روند نزولي دو شاخص AMDSL و ANDSPs بيانگر بهبود وضعيت تعداد و طول دوره ­هاي خشك در منطقه بوده، ولي سير كاهشي شاخص SPI حاكي از كاهش ميزان بارندگي مي‌باشد. مي‌توان نتيجه گرفت كه علي‌رغم كاهش ميزان بارش در منطقه، پراكندگي آن در طول سال بهبود يافته است. روند كاهشي دو شاخص SPI و ANDSP در ايستگاه مراغه معني‌دار تشخيص داده شد كه آماره من- كندال (Zm)آنها در سطح 0/05 به ­ترتيب 3/622- و 2/408- مي‌باشد. به ­منظور شناسايي نقاط آغاز روند از تكنيك من- كندال دنباله‌اي استفاده شده است. نتايج نشان‌دهنده وقوع جهش‌هاي نزولي شاخص‌هاي SPI و ANDSP در ايستگاه مراغه مي‌باشد. در ساير ايستگاه­ها جهش معني ­داري ملاحظه نشد.

Study of the changes in precipitation regimes is very important in proper water resources management. In this research, in order to analyze the state of precipitation and annual dry spell periods, the trends of SPI, Annual Maximum Dry Spells length and Annual Number of Dry Spell Periods indices were studied. For this purpose, daily precipitation data of five synoptic stations in northwest of Iran (Urmia, Tabriz, Ardebil, Khoy and Maragheh) having a 34-year data record (1981-2014), were used. After examining the homogeneity and normality of the data, the significance of autocorrelation in each of the time series was tested. According to outcome of Mann-Kendall test, all three indices had a decreasing trend in the most of stations. Decreasing trend in the two AMDSL and ANDSPs indices reflects improvement of spell and number of dry periods, and decreasing trend of SPI index indicates reduction of precipitation. So, we can conclude that despite of the reduction in precipitation in the region, rainfall distribution has improved over the years. Decreasing trend of the two SPI, and ANDSP indices is significant in Maragheh and Mann-Kendall test criteria (Zm) for SPI, and ANDSP indices were -3.622 and -2.408 respectively (P<0.05). In order to identify the change points of the trends of series, sequential Mann-Kendall technique were used. The results indicated the occurrence of significant jump in Maragheh station.