بررسي برخي خصوصيات بيوشيميايي در تعدادي از اكوتيپ هاي لوبيا ‌قرمز در شرايط تنش خشكي

Evaluation of Some Biochemical Characteristics of Some Red Bean Ecotypes under Drought Stress Conditions

به­ منظور بررسي واكنش 20 اكوتيپ لوبيا ‌قرمز به تنش خشكي آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 96- 1395 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه تحصيلات تكميلي صنعتي و فناوري پيشرفته كرمان اجرا گرديد. در اين مطالعه فاكتور اصلي شامل سه دور آبياري و فاكتور فرعي 20 اكوتيپ جمع‌آوري شده لوبيا ‌‌‌قرمز از مناطق مختلف بود. نتايج نشان داد كه بين سطوح تنش و اكوتيپ‌ها از نظر تمام صفات مورد بررسي (كلروفيلa، كلروفيل b، كلروفيل كل، كارتنوئيد، قندهاي احياءكننده، پروتئين كل و پرولين) اختلاف معني‌داري وجود داشت. تنش باعث كاهش معني‌دار صفات كلروفيلa، كلروفيل b، كلروفيل كل، كارتنوئيد، قندهاي احياءكننده، پروتئين و افزايش ميزان پرولين در سطح احتمال يك درصد گرديد. تجزيه به عامل‌ها در هر سه سطح آبياري، سه عامل را مشخص نمود كه در محيط بدون تنش، تنش متوسط و تنش شديد به ترتيب 82 ، 83 و 81 درصد كل تغييرات داده‌ها را توجيه نمودند. به‌منظور گروه‌بندي اكوتيپ‌ها بر اساس صفات بيوشيميايي مورد بررسي، از تجزيه خوشه‌اي به روش وارد استفاده گرديد. با انجام اين پژوهش مشخص گرديد كه عدم تحمل گياه لوبيا ‌قرمز به تنش خشكي، به احتمال زياد به دليل تخريب كلروفيل، كاهش ميزان قندهاي احياءكننده و كاهش پروتئين صورت گرفته است كه در نتيجه، اين تغييرات بيوشيميايي باعث حساسيت اين گياه به تنش خشكي شده است.

For evaluation of the reaction of twenty red beans ecotypes to drought stress, an experiment was conducted in split plot as Randomized Complete Block Design with 3 replications in 2016-2017 at research field of Graduate University of Advanced Technology, Kerman, Iran. In this study, the main plots were three irrigation levels and sub-plot were twenty red beans ecotypes which they are sub-population from different regions of Iran. The results showed significant difference between stress levels and between ecotypes for all studied traits (chla, chlb, chlt, carotenoied, Redusing sugars, total porotein and prolin amino acid). Stress caused to significantly decrease in level 0.01 of chla, chlb, chlt, carotenoied, Redusing sugars, total porotein and caused to significantly increase in level 0.01 of prolin amino acid. There were 3 factors that explained 82 percent in non stress condition and 83 percent of total variations in moderate stress condition and 81 percent of total variations in severe stress condition. Cluster analysis (Ward) was used to categorize ecotypes based on biochemical traits. This study showed that the in tolerance of red bean plant to drought stress was most likely due to chlorophyll degradation, reduction in sugars and protein reduction. As a result, these biochemical changes have made the plant susceptible to drought stress.