بررسي كارايي همزيستي قارچ‌ ميكوريز آربوسكولار (Rhizophagus intraradices) و قارچ ريشه‌زي Piriformospora indica تحت تنش شوري در شيرين بيان ( Glycirrhiza glabra L)

Evaluation of Symbiosis Efficiency of Arbuscular Mycorrhiza (Rhizophagus intraradices) and Root Endophyte Piriformospora indica under Salinity Stress in Glycirrhiza glabra L

قارچ‌هاي همزيست ريشه از جمله قارچ‌هاي ميكوريزي قادر به تعديل تنش‌هاي زنده و غيرزنده براي گياه ميزبان هستند و رشد، تغذيه و مقاومت گياه به تنش شوري را تحت تأثير قرار مي‌دهند. شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra) در آسيا براي بهره-برداري از ريشه آن براي مقاصد دارويي كشت و نيز به عنوان يك منبع علوفه براي دام استفاده مي‌شود. به منظور بررسي تأثير همزيستي با قارچ‌هاي اندوفيت بر برخي ويژگي‌هاي رشدي و فيزيولوژيكي اين گياه تحت سطوح مختلف شوري خاك، آزمايشي به صورت فاكتوريل با عوامل شوري خاك (بدون شوري، dS.m-14، dS.m-1 8، dS.m-112 و dS.m-116) و همزيست قارچي (تلقيح نشده، تلقيح شده با Piriformospora indica و يا تلقيح شده با Rhizophagus intraradices) در سه تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد تنش شوري موجب كاهش درصد كلونيزاسيون قارچي، وزن خشك و طول بخش هوايي و ريشه، مقدار پتاسيم و فسفر در بخش هوايي شد و كارايي مصرف فسفر و پتاسيم با افزايش شوري كاهش يافت. همچنين شوري منجر به افزايش نشت الكتروليت و افزايش نسبت +Na+/K گياه گرديد. تلقيح گياه با قارچ‌ R. intraradices بطور چشمگيري منجر به افزايش شاخص تحمل تحت تنش شوري شد و نسبت سديم به پتاسيم را كاهش داد. اين گياهان در تمام سطوح شوري علاوه بر زيتوده بالاتر، مقدار فسفر و پتاسيم بيشتري نسبت به شاهد تلقيح نشده و تلقيح شده با قارچ P. indica نشان دادند. درحاليكه تلقيح با قارچ P. indica فقط در سطح بدون شوري منجر به افزايش وزن خشك بخش هوايي و ريشه گرديد، بر ساير صفات مطالعه شده تأثير معني‌داري نداشت. نتايج اين تحقيق نشان دهنده آثار مفيد رابطه همزيستي ميكوريز آربوسكولار در گياه شيرين‌بيان تحت تنش شوري و قابليت استفاده از آن در راستاي گياه‌پالايي خاك‌هاي متأثر از املاح مي باشد.

Symbiotic fungies such as mycorrhiza can alleviate biotic and abiotic stresses in host plants and affect their growth, nutrition and tolerance to salinity stress. Glycyrrhiza glabra is commonly grown in Asia for medicinal purpose and fodder source for livestock. In order to assess the effect of entophytic fungi symbiosis on growth and some physiological properties of G. glabra under different levels of salinity, an experiment was conducted in a factorial design with combination of two factors, salinity levels (non-saline, 4, 8, 12 and 16 dS m-1) and symbiotic fungi (non-inoculated, inoculated with Piriformospora indica or Rhizophagus intraradices) in three replicates. Results showed the decrease of root fungal colonization, shoot and root dry weight and root length, and shoot K and P content with increasing of salinity levels. Phosphorus and K utilization efficiency were decreased by increasing of salinity levels. Moreover, salinity caused a significant increase in electrolyte leakage and Na+/K+ ratio. R. intraradices colonization considerably increased tolerance index under salinity stress and decreased Na+/K+ ratio. R. intraradices inoculated plants showed greater biomass, P and K content in comparison with non-inoculated and P. indica inoculated plants. While plant inoculating with P. indica resulted in an increase in shoot dry weight at non-saline condition, and did not significantly affect other studied parameters. Results of this study indicated the ameliorating effects of arbuscular mycorrhizal symbiosis in G.glabra under salinity stress, and the utilization ability of this symbiosis in phytoremediation of salt affected soils.