مكان يابي QTLهاي مرتبط به صفات مرفوفيزيولوژيك در گياهچه هاي برنج تحت تنش خشكي

شناسايي نشانگرهاي پيوسته به ژن‌هاي كنترل كننده تحمل به خشكي از نيازهاي اصلاح ارقام برنج با عملكرد زياد در نواحي خشك مي‌باشد. به منظور مكان‌يابي QTLهاي كنترل كننده تحمل به تنش خشكي در برنج، 96 لاين نوتركيب F8 برنج حاصل از تلاقي اهلمي‌طارم و ندا در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار، تحت شرايط تنش خشكي در آزمايشگاه گياه‌شناسي دانشكده كشاورزي دانشگاه گنبد كاووس در سال 1393 كشت شدند. نظر به وجود تنوع ژنتيكي بين لاين‌هاي مورد مطالعه، امكان رديابي QTLها در اين بررسي فراهم شد. در محاسبه همبستگي صفات ارزيابي شده در شرايط تنش خشكي، بيشترين همبستگي مربوط به صفات قطر ريشه با چگالي سطح ريشه (**96/0) بود. نتايج تجزيه خوشه‌اي براساس كل صفات در شرايط تنش خشكي، لاين‌هاي مورد بررسي را در چهار گروه مقاوم، نيمه مقاوم، نيمه حساس و حساس به خشكي قرار داد. نقشه پيوستگي با استفاده از 30 نشانگر SSR و 20 نشانگر ISSR به دست آمد. طول نقشه پيوستگي 2/1413 سانتي‌مورگان با متوسط فاصله 18/12 سانتي‌مورگان بين دو نشانگر مجاور بود. در مجموع 13 فاصله واجد QTL براي صفات ارزيابي شده شناسايي شد كه از اين تعداد دو QTL طول ساقه، يك QTL تعداد ريشه، سه QTL عرض برگ، يك QTL وزن ساقه، سه QTL سطح برگ، يك QTL تراكم روزنه قبل تنش، يك QTL تراكم روزنه بعد تنش و يك QTL مجموع سطح روزنه‌ها به سطح كل بعد تنش را كنترل نمود. از بين QTLهاي رديابي شده، qLL-2 و qSA-12 به ترتيب براي سطح برگ و تراكم روزنه بعد از تنش توانستند درصد بالايي از تغييرات فنوتيپي را توجيه نمايند. از نتايج اين پژوهش بعد از تعيين اعتبار مي‌توان در برنامه‌هاي انتخاب به كمك نشانگر استفاده نمود.

Identification of the linked markers to drought tolerance genes are needed for the breeding of rice varieties. In order to mapping of QTLs controlling related to drought tolerance, 96 rice Inbred lines caused Ahlamitarom × Neda cross planted as complementary randomized design with 3 replications under drought stress in Gonbad Kavous University lab in 2014. Given the genetic variation among the studied lines, it was possible to the detection of QTLs in this study. In calculating the correlation of traits evaluated under drought stress, the highest correlation was for root diameter with root area density (0.96 **). The results of cluster analysis based on total traits under drought stress, lines assigned to four groups: tolerant, semi-tolerant, semi-sensitive and sensitive. Linkage map provided using F8 population, 30 SSR markers, and 20 ISSR markers and covered 1413.2 cM with an average distance between two markers 12.18. QTL analysis indicated that containing totally 13 distances were found, in this way, 2 QTL stem length, 1 QTL root number, 3 QTL leaf width, 1 QTL stem weight, 3 QTL leaf surface, 1 QTL stomata density before stress, 1 QTL stomata density after stress, 1 QTL ratio of total stomata surfaces total area after stress were controlled. Of the detected QTLs, qLL-2 and qSA-12, explained a high percentage of phenotypic variation for leaf area and stomata density after stress. The major QTLs detected in this study, can be used in marker-assisted selection breeding programs after validation