تنوع ژنتيكي و روابط بين عملكرد و اجزاي عملكرد در نسل هاي جو حاصل از تلاقي باديا × كوير با استفاده از روش‌هاي آماري چند متغيره

Genetic Diversity and Relationship between Yield and Yield Components Morphological in F3 Family of Barley Crosses Badia×Kavir using Multivarite Analysis Methods

به­ منظور مطالعه تنوع ژنتيكي و تعيين روابط ميان عملكرد دانه و برخي صفات مورفو­فيزيولوژيك، تعداد 103 خانواده جو F3 حاصل از تلاقي باديا و كوير در سال زراعي 93-1394 در مزرعه پژوهشي دانشگاه گنبدكاووس در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه صفات عملكرد دانه و اجزاي آن از تنوع بالايي برخوردار بوده و بين خانواده ­ها تفاوت معني­ داري از لحاظ كليه صفات مورد بررسي به جز طول دانه، طول برگ، قطر پدانكل، تعداد سنبلچه و ارتفاع بوته وجود داشت. صفت عملكرد دانه بيشترين همبستگي (**58/0) مثبت را با صفت وزن سنبله داشت. نتايج تجزيه رگرسيوني گام ­به­ گام نشان داد كه صفات عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، وزن سنبله و ارتفاع بوته سهم بالا و مؤثري در عملكرد دانه داشتند. بر اساس نتايج تجزيه عليت نيز، بيشترين اثرات مستقيم و غيرمستقيم در جهت افزايش عملكرد دانه، به ترتيب به صفات عملكرد بيولوژيك (34/0) و وزن سنبله (15/0) تعلق داشت. بنابراين، اين صفات به ­عنوان مهم‌ترين اجزاي مؤثر بر عملكرد دانه شناخته شدند و مي‌توان آن­ها را به ­عنوان معيارهاي گزينش براي بهبود عملكرد دانه معرفي نمود. تجزيه خوشه ­اي بر اساس صفات اندازه­گيري شده خانواده ­هاي مورد بررسي را به دو گروه تقسيم كرد كه بين گروه ­ها از نظر بيشتر صفات اختلاف معني­ داري وجود داشت، و گروه اول به عنوان گروه مطلوب برگزيده شد.

In order to study the genetic diversity and the relationship between yields with some morpho-physiological traits, 103 families of F3 barley derived from cross Badia and Kavir were planted in randomized complete block design in three replications at the research field of Gonbad Kavous University, during 2014-2015. Results showed that grain yield and its components, had high genetic variability, and Significant differences were observed among studied taraits except grain length, leaf length, pedancle diameter, number of spikelets and plant hight. Grain yield had the highest correlation (0.58**) with Spike weight. The results of step wise regression showed that biological yield, harvest index, spike weight and plant hight had high contributions on grain yield. Based on the results of Path analysis the most direct and indirect effects in increasing grain yield, belong to biological yield (0.34) and spike weight (0.15) respectively, So these traits were identified as the most important components affecting on grain yield and can be used as selection criteria for yield improvement. Cluster analysis based on measured traits studied families divided into two groups that there was significant differences some of the traits in the between of groups, and the first group was chosen as desirable group.