برآورد تبخير- تعرق مرجع در شرايط كمبود داده و ارزيابي روش هاي واليانتس براي خط ساحلي شمال و جنوب ايران

Estimation of reference evapotranspiration in the data condition of deficiency and assessment of Valiantzas methods for the coastlines in the north and south of Iran

تبخير- تعرق (ET) مهمترين پارامتر در مطالعات اقليمي و برنامه‌ريزي آبياري است. برآورد تبخير- تعرق پتانسيل (ETo) به روشي ساده، مورد توجه زيادي، به‌خصوص در كشورهاي در حال توسعه، كه در آن اطلاعات هواشناسي مورد نياز براي روش استاندارد پنمن- مونتيث فائو (PMF-56) ناقص و يا در دسترس نمي‌باشد، قرار گرفته است. همچنين علارغم توسعه كشاورزي در خطوط ساحلي ايران، تحقيقات جامع‌اي جهت محاسبه تبخير-تعرق در اين بخش‌ها صورت نگرفته است. هدف از اين مطالعه عبارت است از: 1- ارزيابي 5 روش كمبود داده شامل: هارگريوز- ساماني، پريستلي‌تيلور، مكينك، تورك در مقايسه با روش استاندارد برآورد ETo و 2- ارزيابي دو مدل از جديدترين روش‌هاي برآورد ETo توسط واليانتس در مقايسه با روش PMF-56 براي خطوط ساحلي شمال و جنوب ايران. به منظور اين مطالعه، داده‌هاي 14 ايستگاه سينوپتيك شامل 8 ايستگاه در خط ساحلي جنوب و 6 ايستگاه در خط ساحلي شمال انتخاب شدند. نتايج آزمون‌هاي آماري نشان داد كه در ميان روش‌هاي تخمين تبخير-تعرق با كمبود داده، روش تورك براي ايستگاههاي خط ساحلي شمال به دليل اقليم معتدل و مرطوب و روش پريستلي‌تيلور به دليل گرما و رطوبت بيشتر براي ايستگاههاي واقع شده در خط ساحلي جنوب بهترين نتايج را در مقايسه با روش PMF-56 دارند. در ميان روش‌هاي توسعه‌داده شده توسط واليانتس، روش واليانتس 2 بيشترين مطالبقت را با روش PMF-56 دارد.

Evapotranspiration (ET) is the most important parameter in climatic and hydrological studies and that of the irrigation management and planning. Estimation of reference evapotranspiration (ETo) in a simple way is of great interest, especially in developing countries, where meteorological data required for standard method of FAO Penman- Monteith (PMF-56) is incomplete or not available. Also, despite of the large amount of agricultural development in the coastal of Iran, no comprehensive research in calculating evapotranspiration on the northern and southern coastlines has not been conducted. The aims of this study were: 1. assessment of reference evapotranspiration using five methods required low data including: Hargreaves-Samani, Priestley Taylor, Makkink, Turc. 2. Evaluation of the two models of the newest methods to estimate ETo by Valiantzas along with PMF-56 method, for evaluating the methods described. For this study meteorological data from 14 synoptic stations including 8 stations located in the Southern coastline and 6 stations located in the northern coastline of Iran, were selected. The statistical results have shown that among ETo estimation methods in terms of lack of data Priestley- Taylor method because of the higher temperature and humidity for the station located in the southern coastline, and Turc method due to temperate and humid climate for stations located in northern coastline has the best performance compared to PMF-56 method. Among the methods developed by Valiantzas, method of Valiantzas 2 has the highest correspondence compared to PMF-56 method.