مطالعه اثر رويشگاه بر صفات مورفولوژيكي و فيتوشيميايي گياه پونه (Mentha longifolia L.)

پونه (Mentha longifolia L.) گياه دارويي و معطر ارزشمند متعلق به خانواده نعناعيان است. در اين تحقيق، اثر شش رويشگاه با ارتفاع متفاوت )ارتفاعات شهرستان آمل) بر روي برخي خصوصيات مورفولوژيكي و بيوشيميايي گياه پونه در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار مورد بررسي قرار گرفت. نتايج بدست آمده نشان داد صفات مورد ارزيابي در بين رويشگاه­هاي پونه تفاوت معني­داري را در سطح احتمال يك درصد نشان دادند. بر اساس نتايج مقايسه ميانگين بيشترين تعداد برگ در بوته (25 عدد) و تعداد شاخه گياه در بوته (27 عدد) پونه به ترتيب در منطقه گت لش و سيوزمين بدست آمد. همچنين بيشترين تعداد گل (15 عدد) و بيشترين تعداد گره (22 عدد) به ترتيب در بندريكا و گت لش مشاهده شد. منطقه گت لش و سيوزمين به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان محتواي رنگيزه­هاي فتوسنتزي را دارا بودند. تفاوت معني­داري بين محتواي فنل كل و فلاونوئيد كل در رويشگاه­هاي مختلف وجود نداشت هرچند بيشترين ميزان در مناطق پردمه و گت لش مشاهده شد. نتايج نشان داد بيشترين و كمترين بازده اسانس به ترتيب از رويشگاه­هاي گت لش و واش ورين بدست آمد. ميزان پولگون در برگ گياه پونه با افزايش ارتفاع افزايش يافت بطوريكه بيشترين ميزان پولگون (6069 پي­پي­ام) در منطقه پردمه بدست آمد. بنابراين، با توجه به نتايج كلي بدست آمده، بهترين رويشگاه­ها براي حصول بيشترين بازدهي اسانس و پولگون به ترتيب رويشگاه­هاي گت لش و پردمه مي­باشند.

Horsemint (Mentha longifolia L.) is a valuable medicinal and aromatic plant belonging to Lamiaceae family. It was reported that the contents and composition of perceived pharmacological properties varied significantly among populations. The genus Mentha L. (Lamiaceae), is widely distributed in all continents (except in South America and Antarctica). The systematic of the genus is not very elucidated because of the strong morphologic variations, levels of ploidy (2n = 2x = 24 to 2n = 6x = 96), and hybridizations intra- and interspecific (or between spontaneous and cultivated forms). M. longifolia or horsemint is a fast-growing and perennial herb which cultivated in all regions. The species possesses antimicrobial and antioxidant properties. The antimicrobial properties of the essential oils can be attributed to the presence of pulegone, menthone and neomenthone because they can destroy the structure of different polysaccharides, fatty acids and phospholipids by altering the permeability of the cell membrane and destroying the bacterial wall. The essential oils of horsemint are said to be cyclohexane and aromatic, and pulegone is the main compound of these oils has a definite aroma in the range of intense to spicy mint. The effects of environmental conditions on the plant growth and development, reproduction and distribution are well known in plant ecology. Many studies have been carried out about the relationships among plant chemical contents, biological activity and environmental variables in the natural and cultivated plant species. This information has been used to determine the medicinal value and economic importance of plant products.