تعيين روابط ژنتيكي برخي ژنوتيپ هاي برنج بر اساس صفات مهم تغذيه اي

Determination of Genetic Relationships of Some Rice Genotypes Based on Main Nutritional Traits

در تحقيق حاضر به­ منظور بررسي صفات مهم تغذيه ­اي مثل فعاليت آنتي­ اكسيداني، محتواي فنل، كارتنوئيد، كربوهيدرات محلول و نامحلول و ميزان آهن و روي، 35 ژنوتيپ مختلف برنج از ژنوتيپ هاي بومي و خارجي انتخاب و در قالب طرح كاملا تصادفي در 3 تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه خوشه­اي، ژنوتيپ ­هاي مورد مطالعه را در سه گروه قرار داد كه صحت گروه بندي ژنوتيپ­ ها با تجزيه تابع تشخيص 3/94 درصد بدست آمد. در اين گروه­بندي با توجه به ميانگين هر گروه و درصد انحراف از ميانگين كل، گروه هاي مطلوب و نامطلوب شناسايي و كمترين شباهت بين گروههاي دو و سه مشاهده شد كه نشان از اختلاف بين اين دو گروه داشت، كه گروه سوم با ژنوتيپ­ هاي فجر، غريب، اوندا و IR64724-67-2-1-2-2R مطلوب ترين و گروه دوم با ژنوتيپ هايي مثل آمل 2، دانش، صدري، موسي طارم و سپيدرود، نامطلوب از نظر ارزش تغذيه ­اي در اين تحقيق شناخته شدند. لذا مي توان پيشنهاد نمود كه بتوان براي انتخاب والدين در برنامه هاي اصلاحي و دورگ گيري از اين دو گروه استفاده نمود. نتايج تجزيه عاملي به روش مولفه هاي اصلي، چهار عامل اصلي و مستقل كه 605/76 درصد واريانس را توجيه مي­ كردند، را مشخص نمود. عامل اول با دارابودن 542/27 درصد از واريانس كل به عامل كربوهيدرات و روي و عامل دوم، سوم و چهارم هم با اختصاص 169/18، 148/16 و 745/14 درصد به ­ترتيب به ­عنوان عامل فنلي، عامل فعاليت آنتي ­اكسيداني و عامل آهن نام­ گذاري شدند.

In this study, in order to evaluate important nutritional traits such as antioxidant activity, phenol, carotenoid, soluble and insoluble carbohydrates and iron and zinc contents, 35 different genotypes of rice were selected from native and foreign genotypes and evaluated in completely randomized design in 3 Repeats. For the results of cluster analysis, rice genotypes were classified in three groups and the grouping accuracy of 94.3 percent was obtained by discriminant analysis. In this grouping, according to mean of each group and percentage of deviation from total mean, appropriate and inappropriate groups were identified and the least amount of similarity was observed between groups two and three, which showed the difference between these two groups, the third group with Fajr, Gharib, Onda and IR64724-67-2-1-2-2R genotypes most appropriate and the second group with genotypes such as Amol 2, Danesh, Sadri, Mosa Tarom and Sepidrud inappropriate for nutritional value were identified in this study. Therefore, it can be suggested that these two groups can be used parents selection in breeding and hybridization programs. In factor analysis, four main and independent factors were identified that contributed 76.605 percent of total variances. The first factor with 27.542 percent of total variances was named as carbohydrate and zinc factors and the second, third and fourth factors with 18.169, 16.148 and 14.745 percent were named as phenol, antioxidant activity and iron factors, respectively.