مديريت جامع پايش خطر زمين‌ لغزش

Comprehensive landslide risk management monitoring

زمينه و هدف: با وجود سابقه چند ساله بحث مديريت خطر يا بحران در محافل علمي كشور، هنوز برنامه ريزي مناسبي جهت برخورد صحيح با بلاياي طبيعي ارائه نشده است. عدم نگرش سيستمي به پديده زمين لغزش و نبود برنامه هاي از پيش تعيين شده در مورد مسئوليت سازمان هاي متولي و عدم هماهنگي بين آنها، دست يابي به مديريت جامع را مشكل نموده كه معمولاً باعث افزايش پيامدهاي سوء بلاياي طبيعي نيز مي شود. روش: در اين مطالعه مروري، بر اساس منابع علمي داخل و خارج كشور و همچين مطالعات موردي كه راجع به ابعاد مختلف تحقيقاتي پديده زمين لغزش در نقاط مختلف دنيا صورت گرفته است، بررسي هاي ضروري در خصوص مديريت جامع پايش خطر زمين لغزش شامل اتخاذ تدابير و انجام فعاليت هايي كه موجب پيشگيري، كنترل و ترميم خسارات ناشي از زمين لغزش مي شود، به تفصيل ارائه شده است. اين مديريت جامع مي تواند به طور قابل ملاحظه اي زيان هاي ناشي از بلاياي طبيعي را به حداقل برساند. يافته ها: به طور كلي جهت مديريت جامع پايش خطر زمين لغزش بايد دو جزء ابزار مديريت و شيوه مديريت را در نظر داشت. پايش شيب دامنه و تثبيت و كنترل آن را مي توان به عنوان ابزار مديريت؛ و جلوگيري از توسعه هاي جديد در نواحي پر خطر، حذف يا تبديل توسعه فعلي، ايجاد تشويق ها يا بدهي هاي مالي و قانونمند كردن توسعه جديد در نواحي مخاطره آميز را مي توان به عنوان شيوه هاي مديريت در نظر گرفت. نتيجه گيري: بررسي هاي انجام گرفته نشان مي دهد كه در كشورهاي پيشرفته براي كاهش خطر زمين لغزش بيشتر از شيوه هاي پيشگيري استفاده مي كنند تا شيوه هاي درمان و در نتيجه چارچوب مديريت خطر زمين لغزش در اين كشورها را، قوانين و دستورالعمل هاي كاربري اراضي و برنامه هاي آموزش به عموم تشكيل مي دهد. اما در كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران، روش هاي درماني، اساس برنامه هاي مديريت كاهش خطر زمين لغزش را تشكيل مي دهند.

Background and objective: Although the risk management and crisis management issues were discussed during recent years in scientific meetings, but still there is no proper planning to deal with natural disasters. The lack of systematic attitude to landslide phenomenon and also loss of predetermined plans for responsibility of the trusted organizations and lack of coordination between these organizations have made it difficult to achieve comprehensive management, which usually increases the consequences of natural disasters. Method: this revision study, based on the local and foreign scientific sources, as well as case studies on the various aspects of research in the subject of landslide phenomena in different parts of the world, presents the necessary considerations regarding comprehensive landslide risk management monitoring including decision making and activities to prevent, control and restoration in details. The comprehensive management can reduce the damages due to natural disasters significantly. Findings: The management tool and management method should generally consider in comprehensive landslide risk management monitoring. The slope parameter monitoring, stabilization and control may consider as management tool to prevent new development, eliminate or transform current development in high risk areas, financial supports and encouragement and regulating new developments in risk areas considered as management method. Conclusion: The studies show that in developed countries, in order to reduce the risk of landslide, preventive methods are more common than treatment methods and, consequently, the land use rules and guidelines and public education programs make the landslide risk management frameworks in these countries. But in developing countries such as Iran, therapeutic approaches are the basis of landslide risk management reduction program.