ارائه چارچوبي مفهومي براي همپايي فناورانه موتورهاي توربوفن تجاري در ايران با بهره گيري از رويكرد فرا تركيب

A Conceptual Framework for Lechnological catch up of commercial turbofan engines in Iran based on Meta Synthesis approach

سامانه هواپيما و زير سيستم‌هاي آن از جمله موتور، جزء محصولات و سامانه‌هاي پيچيده محسوب مي‌شوند كه كالاهايي با فناوري سطح بالا و نيازمند سرمايه‌گذاري سطح بالا هستند. هدف اين پژوهش، ارايه مدلي به منظور تبيين عوامل موثر بر همپاي فناورانه موتورهاي توربوفن تجاري در ايران – به عنوان يك محصول پيچيده - با تكيه بر الگوگيري از تجارب جهاني در اين زمينه است. روش پژوهش در اين مطالعه، كيفي و از نوع متاتركيب است. براي گـردآوري داده‌ها از روش كتابخانـهاي، براي تحليل دادهها از فرايند هفت‌مرحله‌اي فرا تركيب ساندلوسكي و باروس و براي صحت سنجي و نهايي سازي يافته ها از پنل خبرگان بهره‌گيري شده است. جمعيت مورد مطالعه‌ي پژوهش را تمامي مقاله‌هاي مرتبط با موضوع پژوهش شامل مي شود. بدين منظور، پس از طراحي سؤالات پژوهش، جستجويي نظاممند بر اساس كليدواژههاي مرتبط- همپايي فناورانه، محصولات پيچيده، موتور توربوفن تجاري- در پايگـاه هـاي داده Scopus ،SID ،ISC ،IEEE ،Science Direct و هــمچنــين با كمك موتور جستجوي هاي Elmnet, Googlescholar از ميان مقالات انتشاريافته بين سالهاي 1980 تا 2018 صورت گرفته است. با بررسي 31 مقاله از 172 مقاله‌ي اوليه، پژوهشگران 11 بعد و 92 مؤلفه را به عنوان عوامل مؤثر بـر همپايي فناورانه موتورهاي توربوفن تجاري كـه در پـژوهش‌هاي مختلف داخلي و خارجي به آن اشاره شده است، شناسايي كردند. بـر اسـاس ايـن عوامـل، چارچوبي جامع براي همپايي فناورانه موتورهاي توربوفن تجاري در ايران، ارايه و اعتبارسنجي شده است. چارچوب پيشنهادي، مي‌تواند به عنوان مبنايي براي سياستگذاري كلان و نيز الگويي براي يادگيري در صنعت ذيربط، مورد توجه قرار گيرد.

The aircraft system and its sub-systems, including the engine, are components of complex product systems that highly costly and technology-intensive. The purpose of this research is to provide a general model for explaining the factors affecting the Technological catch up of turbofan engines in Iran - as a complex product system- based on benchmarking the global experiences in this field. The research method in this study is qualitative Meta Synthesis. It was used the library method to collect the data, the Seventh-Step Process of Sandlouki and Barus Meta Synthesis approach to analyze the data and the Panel of Experts to validate and finalize the findings. The research population of the study includes all articles related to the topic of research. To do this, after designing research questions, a systematic search based on the related keywords - technology catch up, complex product systems, commercial turbofan engines – has been done Among the articles published between 1980 and 2018 on scientific databases such as Scopus, SIDs, ISCs, IEEEs, Science Direct, and also with the help of the Elmnet and Google scholar search engines. By reviewing 31 articles from 172 primary articles, researchers identified 11 dimensions and 92 components as key factors affecting the technological catch up of commercial turbofan engines. Based on these factors, a comprehensive framework for the technological catch up of turbofan engines in Iran has been presented and validated. The proposed framework can be considered for strategic and policy purposes as well as a pattern for learning in the relevant industry.