پديد آورندگان :
زهراوي، مهدي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , افشاري، فرزاد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر , ابراهيم نژاد، شاهپور سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي مازندران
كليدواژه :
زنگ نواري , اپيدمي , خزانه ژني , ژرم پلاسم
چكيده فارسي :
اين تحقيق با هدف غربال ژنوتيپ هاي گندم و شناسايي منابع مقاومت به بيماري زنگ زرد انجام گرفت. بدين منظور 284 نمونه ژنتيكي گندم نان از بانك ژن گياهي ملي ايران دريافتي از 19 كشور ، در شرايط مزرعه در ساري تحت شرايط آلودگي طبيعي در مرحله گياه بالغ مورد بررسي قرار گرفتند. از بين اين تعداد، 165 ژنوتيپ براساس نتايج ارزيابي اجزاء مقاومت، براي مطالعه مزرعه اي در سال دوم انتخاب شدند. سپس تعداد 51 نمونه ژنتيكي برتر در مرحله گياهچه در گلخانه توسط چهار نژاد 38E158A+,Yr27، 174E10A+,Yr27، 6E2A+,Yr27 و 238E190A+,Yr27 مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد تعداد 9 ژنوتيپ شامل نمونه هاي ژنتيكي 8252 و 8320 (ايران)، 8395 و 8396 (كره)، 8103 (افغانستان)،8150 (پرتغال)، 8348 (الجزاير)، 8426 (هندوستان) و 8472 (تركيه) در برابر هر چهار نژاد مورد بررسي مقاومت نشان دادند و وجود ژن(هاي) Yr1، Yr4، Yr10 و YrSP در آن ها محتمل مي باشد. يك ژنوتيپ از هر يك از كشورهاي پرتغال، ايران، ژاپن، كره، ايتاليا و پنج ژنوتيپ با منشاء ناشناخته فقط در برابر نژاد 6E2A+, Yr 27 مقاومت نشان دادند و وجود ژن(هاي) YrSD يا YrND در آن ها محتمل مي باشد. نتايج مقايسه واكنش مقاومت در ژنوتيپ هاي 8257، 8237، 8259 و 8332 (ايران)، 8105 و 8108 (افغانستان)، 8169 (پرتغال)، 8458 (هندوستان)، 8152 (پرتغال) و 8362 (استراليا) و فاكتورهاي بيماري زايي در نژادهاي بيمارگر مورد ارزيابي حاكي از احتمال وجود ژن هاي مقاومت ناشناخته در آن ها بود. در اين تحقيق هم چنين تعدادي ژنوتيپ با مقاومت گياه بالغ شناسايي شد. مجموع نتايج نشان دهنده تنوع در ژن هاي مقاومت به زنگ زرد در ژرم پلاسم مورد بررسي و هم چنين احتمال وجود ژن هاي جديد بوده كه به عنوان منابع مقاومت موثر در برنامه هاي اصلاحي قابل استفاده مي باشد.
چكيده لاتين :
This research was performed with the purpose of screening of wheat genotypes and identification of resistance sources to yellow (stripe) rust disease. A total of 284 accessions from bread wheat collection of National Plant Gene Bank of Iran, which were previously received from 19 countries, were evaluated at adult plat stage under natural incidence of the disease in field condition of Sari, Iran. Based on components of resistance, 116 genotypes were selected for study in the second year at the same condition, among them 52 accessions were then chosen for evaluation at seedling stage in greenhouse. This evaluation was performed by four races 38E158A+, Yr27, 174E10A+, Yr27, 6E2A+, Yr27 and 238E190A+, Yr27. The results showed that 9 genotypes including 8252 and 8320 (Iran), 8395 and 8396 (Korea), 8103 (Afghanistan), 8150 (Portugal), 8348 (Algeria), 8426 (India) and 8472 (Turkey) were resistant to all the studied pathotypes. The presence of Yr1, Yr4, Yr10, and YrSP genes were postulated for these genotypes. One genotype from each country of Portugal, Iran, Japan, Korea, Italy and five genotype with unknown origin were resistant only against pathotype 6E2A+, Yr27, which are likely to carry YrSD or YrND. The comparison of resistance reactions in genotypes 8257, 8237, 8259 and 8332 (Iran), 8105 and 8108 (Afghanistan), 8169 (Portugal), 8458 (India), 8152 (Portugal) and 8362 (Australia) and virulence factors in the studied pathotypes suggested the presence of some unknown resistance genes in regarding genotypes. In the present study some genotypes with adult plant resistance were also identified. The total results of this research indicated the potential of bread wheat collection of National Plant Gene Bank of Iran to identify new sources and genes for resistance to yellow rust.
