مدل سازي سطوح نابرابري به كمك شاخص هاي مكاني وغير مكاني در خراسان شمالي

Modeling inequality levels with the help of spatial and non-spatial indices in northern Khorasan

اين مقاله با هدف تبيين نابرابري­ و عدم تعادل در سطوح توسعه 6 شهرستان انتخابي درخراسان شمالي انجام شده است. مقاله در جستجوي پاسخ به اين دو سوال است كه ايا شاخص هاي مكاني و غير مكاني در نابرابري ناحيه اي چه تاثيري داشته وآيا در تاثيرگذاري برابري دارند؟ و آيا مي توان بر مبناي ارزيابي شاخصها به مدلي كاربردي دست يافت؟ براي تحقق هدف و وپاسخ به سوال شاخص هايي بر مبناي ميزان اهميت وتاثيرات عوامل در دو بعد طبيعي و انساني انتخاب و بررسي شده است.روش اين تحقيق از نظر ماهيت توصيفي- تحليلي و از لحاظ دستيابي به حقايق از نوع توصيفي- پيمايشي و از نظر هدف كاربردي است. تجزيه و تحليل اطلاعات با نرم افزار SPSS وتحليل چند معياري و سلولي و به كمك فرمول ضريب تغييرات انجام شده است. بنابراين بادادن ضريب(ازيك تاده) به هرشاخص، عناصر تاثيرگذار وشهرستان هاي مستعد نابرابري تعيين شدند. نتايج با تهيه ماتريس داده ها و ارايه نقشه ها (به كمكGIS ) نشان مي دهدشهرستان بجنورد با ضريب 90 كانون مستعددر خراسان شمالي براي تغييرات ساختاري بوده وبيشترين ضريب تغيير به شاخصهاي درصد جمعيت شهري وراه مواصلاتي مربوط مي شود. نتايج ديگر پژوهش نشانگر آن است كه بر اساس مدل ضريب تغييرات و تعيين z شهرستان­هاي استان خراسان شمالي، شهرستان بجنورد در 6 شاخص از 10 شاخص انتخابي، رتبه اوّل را داراست و مقدار z آن 8/57 است و فاصله آشكاري با شيروان به عنوان شهرستان دوّم استان با مقدار 3/54- = z دارد. يافته نهايي اين تحقيق مدلسازي در تحولات و تغييرات ساختاري- كاركردي خراسان شمالي بوده كه در پايان مقاله پيشنهاد شده است.

This paper aims to explain the inequality and imbalance in the developmental levels of 6 selected cities in North Khorasan. The paper seeks to answer these two questions as to whether the spatial and non-spatial indices in regional disparities have an effect on equality? an‎d can we achieve a functional model based on the evaluation of indicators? In order to achieve the goal and the answer to the question, indicators have been selected based on the importance and effects of the factors in both natural and human aspects. The method of this research is descriptive-analytical in nature and in terms of access to the facts of the descriptive-survey type and in terms of The purpose is to apply. Data analysis was performed using SPSS software and multi-criteria and cellular analysis using the coefficient of variation formula. Thus, the coefficient (from one to another) was determined in each case, the influential elements and the prestigious countries of inequality. The results show that the city of Bojnourd with a coefficient of 90 channels in North Khorasan has been used for structural changes by providing data matrices and presenting maps (with the help of GIS), and the most change coefficient is related to the percentages of urban population percentages. Other results of the study indicate that according to the coefficient of variation and determination of z in the cities of North Khorasan province, Bojnourd city has the first rank in 6 indexes of 10 selected indexes and its z value is 8.57 and the clear distance with Shirvan is The title of the second city is with a z = -3.54. The final finding of this research is modeling in the structural-functional changes and changes in North Khorasan which was proposed at the end of the paper.