تحليل اماري سينوپتيكي امواج گرمايي زودرس در شمال غرب ايران

Synoptic Analysis of Early Heat Waves in Northwest of Iran

موج‌هاي گرمايي زودرس رويدادهاي حدي جو هستند كه باعث تلفات شديدي در زندگي گياهي و جانوري شده و مشكلات اجتماعي و اقتصادي زيادي براي جوامع به وجود مي‌آورند. هدف اين پژوهش شناسايي الگوهاي سينوپتيكي و تحليل آماري امواج گرمايي زودرس در شمال غرب ايران است. براي اين كار از داده هاي دمايي حداكثر روزانه ماه اسفند چهارده ايستگاه‌ سينوپتيكي شمال غرب كشور در دوره آماري ( 1392-1333 ) شمسي استفاد شد. سپس بر اساس آستانه تعريف‌شده‌ي شاخص بالدي تعداد 61 روز موج گرما انتخاب شدند. تمام ويژگي‌هاي آماري داده‌ها در نرم‌ افزار SPSS پردازش شد. داده‌هاي ارتفاعي تراز مياني جو بر روي شبكه اي با اندازه 2/5×2/5 درجه قوسي بر روي محدوده 0 تا 70 درجه­ ي طول جغرافيايي شرقي و 0 تا 60 درجه­ ي عرض جغرافيايي شمالي از پايگاه داده هاي NCEP/NCAR استخراج شدند. ماتريسي در ابعاد 864 ستون در 40 رديف تشكيل شد كه بر روي رديف­ها روزهاي همراه با امواج گرمايي و بر روي ستونها داده هاي ارتفاعي تراز مياني جو قرار داشت. تحليل مولفه­هاي مبنا بر روي ماتريس همپراش داده­هاي ارتفاعي انجام شد و 12 مولفه كه حدود 93 درصد واريانس داده­ها ( تغييرات ارتفاع فشار تراز hp500 ) را تبيين مي­كردند، شناسايي شدند. براي شناسايي الگوهاي همديدي بر روي نمرات مولفه ­ها تحليل خوشه ­اي به روش ادغام "WARD" انجام شد. در محموع پنج الگوي فشار مولد امواج گرمايي زودرس شناسايي شد. نتايج تحقيق نشان داد كه، امواج گرمايي زودرس شمال غرب ايران بيشتر براثر ايجاد پر ارتفاع بر روي جنوب عربستان، تنگه عدن و مركز سودان در سطح 500 هكتوپاسكال و شكل‌گيري كم‌فشار سوداني در سطح دريا و گسيل زبانه‌هاي آن به ‌طرف شمال و شمال شرق كه منطقه مورد مطالعه ( شمال غرب ايران ) را نيز در برمي‌گيرد، به وقوع مي‌پيوندند.

Early heat waves are extreme events that cause heavy losses in plant and animal life and cause many social and economic problems for communities. The purpose of this study was to identify synoptic patterns and statistical analysis of preterm heat waves in northwestern Iran. To do this, the maximum daily temperature data of March 14th was used for fourteen synoptic stations in the northwest of the country during the statistical period (1333-1393) Hijri Shamsi. Then, on the basis of the threshold, the Baldy index was selected for 61 days of heat wave. All statistical characteristics of the data were processed in SPSS software. They were The elevation data of the middle atmosphere of the atmosphere was extracted from a NCEP / NCAR database on a network with an arc 2/5 × 2/5 degree on the 0 to 70 degree eastern longitude and 0 to 60 degrees north latitude. The matrix was made up of 864 columns in 40 rows, with rows of days with thermal waves and elevation data on the columns on the middle of the atmosphere. The analysis of the basic components was performed on the algebraic data matrix matrix an‎d 12 components that account for about 93 of the variations in pressure levels above 500 hp, were identified. To identify the coherent patterns, cluster analysis was performed on the scores of the components by the WARD integration method. Five types of pre-heat generation waveform patterns were identified. The results of this study showed that the premature heat waves in the northwest of Iran are due to high altitude formation in southern Arabia, the Aden valley and the center of Sudan at a level of 500 hpa and the formation of Sudan's low pressure in the sea level and the discharge of its tabs to the north and northeast of the region The case study (Northwest of Iran) also includes events occurring