پديد آورندگان :
صفاري، امير دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي، تهران , كياني، طيبه دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي، تهران , زنگنه تبار، ساسان دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي، تهران
كليدواژه :
كارست , كوهستان خورين , پهنهبندي , منطق فازي
چكيده فارسي :
پهنه‌هاي كارستي نقش مهمي در تغذيه آبخوان هاي كارستي دارند، بنابراين شناخت عوامل مؤثر در تحول كارست و پهنهبندي آن در زمينه مطالعات مربوط به منابع آب كارست داراي جايگاه ويژه‌اي هستند. نتايج حاصل از اين مطالعات مي‌تواند جهت مديريت كمي و كيفي و حفاظت از اين منابع در مقابل آلودگي هاي ناشي از فعاليت‌هاي انساني مورد استفاده قرار گيرد. كوهستان خورين با مساحت 396/5 كيلومتر مربع در زون زاگرس مرتفع و در مرز دو استان كردستان و كرمانشاه قرار مي‌گيرد. توده مورد نظر به دليل رخنمون سنگهاي كربناته و وجود ديگر متغيرهاي تاثيرگذار، مستعد پديده كارست زايي بوده و در آن چشمه هاي زيادي به عنوان خروجي آبخوان كارستي وجود دارد. در همين راستا شناسايي اشكال كارستي و بررسي ژئومورفولوژي كارست و ميزان توسعه آن در توده كارستي خورين حائز اهميت مي‌باشد. در اين ناهمواري اشكال متفاوتي از چشم‌انداز كارست از جمله انواع لاپيه‌ها، فروچاله‌ها، غارها و .... شكل گرفته‌اند. در اين پژوهش لايه‌هاي سنگ‌شناسي، فاصله از گسل، بارش، دما، شيب، ارتفاع، جهت شيب و پوشش گياهي با توجه به تابع مورد نياز هر كدام، فازي سازي شده و با استفاده از عملگر گاماي 0/9 تلفيق شدند در پايان نقشه پهنه بندي توسعه كارست سطحي منطقه تهيه شد. اين نقشه در چهار طبقه فاقد كارست، كارست با توسعه كم، كارست با توسعه متوسط و كارست با توسعه زياد با استفاده از روش شكستگي‌هاي طبيعي طبقه بندي شد. با توجه به نياز به لايه‌ي فروچاله‌ها براي بررسي صحت پهنهبندي توسعه كارست منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش"Fill sink" اقدام به شناسايي فروچاله‌هاي كارستي و تهيه نقشه توزيع فضايي آن‌ها گرديد. نتايج تحقيق حاكي از اين است كه حدود 98% فروچاله‌ها در طبقات كارست سه‌گانه قرار گرفته‌اند.
چكيده لاتين :
Karstic zones play an important role in feeding the karstic aquifers؛ therefore, recognizing the factors affecting the karst mutation and its zonation in the field of studies concerned with karst water resources is of great concern. The results of these studies can be applied to quantitative and qualitative management and protection of these resources against the pollutions coming from human activities. Karst mass of Khorin with an area of 396.5 square kilometers is located in elevated Zagros zone at the boundary of two provinces, Kurdistan and Kermanshah. Because of the outcrops of carbonate rocks and the presence of other variables, this mass in which there are many springs as karst aquifer outputs is susceptible of Karstification. Thus, identifying the karstic shapes as well as studying the geomorphology of karst and its development in the karst mass of Khorin is very significant. In this relief different forms of karst landscape including a variety of Lapies, sinkholes, caves, etc. have formed. Here, lithological layers, distance from faults, precipitation, temperature, slope, elevation, direction and plants were fuzzy considering the required function for each and then were combined using 0.9 gamma operator. At the end, the zonation map of surface karst development was prepared. This map was classified into four classes of without karst, karst with low development, karst with medium development and karst with high development through natural fractures method. Regarding the need for the layer of sinkholes, to study the accuracy of karst development zonation in the area under the survey, karst sinkholes were identified and their spatial distribution map was prepared using the Fill sink method. The results of this study indicate that about 98% of sinkholes are situated in the classes of triple karst.
