بررسي اثر استفاده از زئوليت و پليمر بر كارايي مصرف آب و عملكرد اسفرزه (plantago ovate forsk.)

Effect of Zeolite and Polymer on Water Use Efficiency and Yield of Isabgol (Plantago ovate forsk

يكي از مهمترين عوامل محدود كننده توليد گياهان دارويي در مناطق خشك و نيمه خشك جهان، كمبود آب و تنش خشكي است. از اين رو، در اين پژوهش گياه دارويي اسفرزه (plantago ovate Frosk.) به عنوان يكي از گياهان دارويي با ارزش در منطقه بيرجند انتخاب گرديد. هدف از اين تحقيق افزايش بهره‌وري مصرف آب در توليد اسفرزه مي باشد كه به صورت يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام شد. تيمار‌هاي پژوهش شامل انواع بسترهاي كشت شامل پليمر سوپر جاذب A200 در يك سطح (125 كيلوگرم در هكتار) و زئوليت در يك سطح (2/08 گرم در يك كيلوگرم خاك) و كرت شاهد بدون افزودن مواد اصلاحي خاك و 3 سطح آبياري شامل 50، 75 و 100% نياز آبي بودند. صفات اندازه گيري شده شامل صفات ريختي ( درصد جوانه زني، سطح برگ، وزن ماده خشك، تعداد سنبله در بوته) صفات زيستي (وزن دانه در كرت، وزن هزاردانه و موسيلاژ) و كارايي مصرف آب دانه بودند. نتايج نشان داد كه تيمارها اثر معني‌داري بر صفات ريختي و زيستي و كارايي مصرف آب دانه داشتند، به طوري‌كه بهترين نتايج براي صفات ريختي در حالت بستر حاوي پليمر سوپر جاذب تعداد برگ 12/75به‌دست آمد. بهترين نتايج براي صفات زيستي، در تيمار زئوليت با آبياري كامل با وزن هزار دانه 12/89 گرم و كارآيي مصرف آب دانه با 11/76 كيلوگرم بر متر مكعب در بستر همراه زئوليت مشاهده و ثبت گرديد.

One of the most important limitation factors the production of medicinal crops is water deficit and water stress in arid and semiarid regions of the world. Therefore, in this study, the medicinal crop Isabgol was selected as one of the valuable medicinal plants. The purpose of this study was to increase water use efficiency in Isabgol. Research carried out as a factorial experiment in a randomized complete block design with four replications. The treatments were A200 superabsorbent polymer at one level (125 kg ha-1) and zeolite at one level (2.08 gr/ kg soil) and control plot without adding soil amendments and 3 levels of water stress including 50, 75 and 100 The percentages water requirement. The measured factors included morphological traits (germination percentage, leaf area, dry matter weight, number of spikes per plant), biological traits (seed weight per plot, 1000 seed weight and mucilage) and water use efficiency. The results showed that treatments had significant effect on morphological and biological traits and grain water use efficiency. The best results were obtained for the morphological traits in the substrate containing superabsorbent polymer at 12.75 gr. The best results were observed for biological traits of 12.89 kernel weight and WUE 11.76 kg / m3 in zeolite bed.