تبيين مدل تصوير ذهني ارزيابانه در ادراك محيط (مورد پژوهي شهر بوشهر)

Evaluative Image Model in Perception of the Environment; Case Study of Bushehr City, Iran

اهداف و زمينه‌ها: در دنياي رقابتي امروزي شهرها بيش‌ازپيش نگران هويت، تصوير و ارزش خود هستند و در اين راستا، ايجاد محيطي مطلوب و خوشايند براي جذب اقشار مختلف از آمال مديران و برنامه‌ريزان شهري است. اين امر زماني قابل حصول است كه آن چيزي كه شهر ارايه مي‌دهد (هويت)، آنچه درك مي‌شود (تصوير) و ارزيابي آن توسط كاربران (تصوير ارزيابانه) و آنچه باعث احساس خوشايندي يا ناخوشايندي نسبت به يك مكان (معنا) مي‌شود و در نهايت تصوير جامع يا كل‌نگرانه را شكل مي‌دهد، كشف و تفسير گردد و مبناي عمل مديران و برنامه‌ريزان شهري قرار گيرد. پژوهش حاضر به دنبال تبيين مدل تصوير به خصوص تصوير ذهني ارزيابانه به لحاظ نظري و همچنين در شهر بوشهر بود. روش‌شناسي: اين پژوهش كيفي به‌صورت اكتشافي با روش تركيبي مطالعات كتابخانه‌اي (نظري) و مطالعات ميداني و پيمايشي (مصاحبه) مبتني بر پرسش‌نامه نيمه‌ساختاريافته با سؤالات باز انجام شد. با توجه به نياز اشباع داده‌ها، 90 نفر از ساكنان شهر بوشهر در چند مرحله مورد مصاحبه قرار گرفتند. يافته‌ها: نوار ساحلي، بافت تاريخي، پارك ريشهر و پارك Tv داراي ارزيابي مثبت و سكونتگاه‌هاي غيررسمي، خيابان طالقاني، خيابان سنگي و خيابان عاشوري از نظر افراد مختلف داراي ارزيابي منفي بودند. تصوير جامع شهر بوشهر تصويري مثبت و امن و آرامش‌بخش را نشان داد. نتيجه‌گيري: به لحاظ نظري تصوير از دو مؤلفه اوليه و ثانويه يا مكمل تشكيل شده كه شخص با ادراك آنها به قضاوتي ارزيابانه از محيط مي‌رسد و اين امر، تصوير جامع يا كل‌نگرانه وي را شكل مي‌دهد.

Aims & Backgrounds In today’s competitive world, cities are increasingly concerned about their identity, image, and value and in this regard, creating a favorable environment to attracting different social classes is one of the objectives of city managers and planners. This can only be achieved when what the city presents (identity), what is perceived (image) and its evaluation by users (the evaluative image), what makes a pleasant or unpleasant feeling from a place (meaning) and what that presents the comprehensive image to be discovered and interpreted and be the fundamental basis for practice of urban planners and managers. The present study aimed to explain the image model especially the evaluative mental image of Bushehr city, theoretically. Methodology This qualitative study was conducted exploratory through a combined method of library studies (theoretical) and field and survey studies (interviews) based on a semi-structured questionnaire with open-ended questions. Considering the needs for data saturation, 90 residents of Bushehr city were interviewed in several stages. Findings The beach line, historical district, Rishahr park and Tv park had the positive evaluation and the informal settlements, Taleqani, Sangi and Ashoori streets had the negative evaluation from the views of people. Conclusion The mental image is composed of two primary and secondary components or two complementary components, which by their perceiving, people achieve the evaluative judgment of the environment and it shapes their comprehensive or holistic mental image.