نقش ميانجي گري رفتارهاي ارتقا دهنده سلامت در رابطه بين خود كارآمدي با سلامت روان نوجوانان

Mediating Role of Health Promoting Behaviors on the Relationship between Self-Efficacy and Mental Health in Adolescent

اهداف: نقش خودكارآمدي در گستره زندگي افراد به‌عنوان عامل مهمي در بروز و نگهداري نشانه­ هاي مرضي و رفتارهاي ارتقادهنده سلامت مشخص شده است. بنابراين نظر به اين كه امروزه سلامت روان در تحول شخصيت، داراي نقشي بنيادي است، اين پژوهش با هدف مدل­يابي رابطه بين خودكارآمدي و سلامت روان با ميانجي­ گري رفتارهاي ارتقادهنده سلامت در دانش‌آموزان انجام شد. ابزار و روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي- همبستگي، 260 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره دوم شهر ساري در سال تحصيلي 97-1396 به روش نمونه­ گيري خوشه ­اي چندمرحله­ اي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها شامل پرسش‌نامه خودكارآمدي شرر، مقياس سلامت روان و پرسش‌نامه رفتارهاي ارتقادهنده سلامت پندر بود. تجزيه و تحليل داده­ ها با استفاده از آزمون همبستگي پيرسون و روش مدل­ يابي معادلات رگرسيوني ساختاري به­ كمك نرم‌افزار‌هاي SPSS 24 و Amos 23 انجام گرفت. يافته­ ها: بين تمام متغيرهاي پژوهش همبستگي معني‌دار وجود داشت (0.01>P). با توجه به مقادير به‌دست‌آمده شاخص‌هاي نيكويي برازش، مدل پژوهش از برازش خوبي برخوردار بود. مسيرهاي خودكارآمدي و رفتارهاي ارتقادهنده سلامت اثر مستقيم و معني‌داري بر سلامت رواني داشتند. همچنين خودكارآمدي با ميانجي‌گري رفتارهاي ارتقادهنده سلامت اثر غيرمستقيمي بر سلامت رواني نشان داد (0.05>P). براساس مدل نهايي، خودكارآمدي با ميانجي‌گري رفتارهاي ارتقادهنده سلامت بر سلامت رواني اثر غيرمستقيم داشت (0.06=R2). نتيجه­ گيري: خودكارآمدي هم به‌صورت مستقيم و هم با ميانجي‌گري رفتارهاي ارتقادهنده سلامت بر سلامت روان دانش‌آموزان موثر است.

Aims The role of self-efficacy in the life of individuals has been identified as an important factor in the emergence and maintenance of symptoms and health promotion behaviors. Therefore, considering that today mental health plays a fundamental role in the personality evolution, this study aimed to modeling the relationship between self-efficacy and the mediating of health promotion behaviors in students. Instruments and Methods This descriptive-correlational study was carried out on 260 people, who were the students in the secondary level of middle school in Sari city in the period of 2017-18. The subjects were selected by multi-stage cluster sampling method. Data were collected by Sherer self-efficacy scale, mental health scale, and Pender’s health promotion behaviors questionnaire. Data were analyzed by SPSS 24 and Amos 23 software using the Pearson correlation coefficient and structural equation modeling. Findings There was a significant relationship between all variables of the research (p<0.01). Based on investigating the indexes of the goodness of fit, the model has good fitness. Selfefficacy ways and health promotion behaviors have a direct and significant effect on the mental health, as well as, self-efficacy with mediating of health-promoting behaviors has an indirect and significant effect on the mental health (p<0.05). Based on the final model, self-efficacy with mediating of health-promoting behaviors has an indirect effect on mental health (R2= 0.06). Conclusion Self-efficacy directly and through the mediation of health promotion behaviors is effective on the mental health of students.