استخراج و شناسايي فركشن حاوي تركيب آلفا سانتونين از اسفنج دريايي گونه Dysidea avara و بررسي اثر سيتوتوكسيك آن بر سلول‌هاي سرطاني

Extraction and identification of α-Santonin compound from sponge Dysidea avara and evaluation of its cytotoxic activity on carcinogenic cells

مطالعات اكولوژي- شيميايي اسفنج ها نشان مي‌دهد كه سنتز متابوليت هاي ثانويه، تنها سيستم دفاعي آنها در مقابل عوامل تهديد كننده محسوب مي‌شود كه امروزه با توجه به خواص زيستي آنها به عنوان دارو در درمان برخي از بيماري‌هاي انساني استفاده مي‌شود. يكي از مهمترين خواص زيستي اسفنج‌ها اثر سيتوتوكسيك متابوليت‌هاي ثانويه آنها مي‌باشد. مطالعه حاضر به بررسي خواص سيتوتوكسيك فركشن حاوي تركيب آلفا سانتونين استخراج شده از اسفنج دريايي گونه Dysidea avara از جزيره هنگام، خليج فارس پرداخته است. براي اين منظور با استفاده از حلال استون از پودر خشك اسفنج دريايي عصاره‌گيري شد. سپس به منظور جداسازي تركيب آلفا سانتونين از عصاره اسفنج از ستون كروماتوگرافي سليكاژل استفاده شد. ستون كروماتوگرافي توسط حلال‌هاي ان هگزان و اتيل استات شست و شو داده شد و غلظت كشندگي اين تركيب توسط آزمون XXT روي رده سلول‌هاي سرطاني مورد سنجش قرار گرفت. تركيب آلفا سانتونين با فرمول شيميايي C15H18O3 كه به گروه سزكويي‌ترپن لاكتون تعلق دارد، توسط دستگاه كروماتوگرافي گازي با درجه خلوص 91% در فركشن شماره 24 شناسايي شد. اثر تركيب آلفا سانتونين نسبت به رده سلولي كارسينوم اپيتليوم دهاني برابر با 90/87 ميكروگرم در ميلي ليتر و رده سلولي سرطاني لنفوسيت برابر با 09/38 ميكروگرم در ميلي ليتر محاسبه شد. پژوهش انجام شده نشان داد كه فركشن حاوي تركيب آلفا سانتونين استخراج شده از اسفنج دريايي گونه D. avara داراي اثر سيتوتوكسيك بسيار قوي روي سلول هاي سرطاني مورد بررسي است كه مي‌تواند به عنوان داروي ضد سرطان مورد استفاده قرار گيرد.

Chemical-ecological studies of sponges show that the secondary metabolites are only defense system. Nowadays natural products with biological activities are used as drugs for treatment of human diseases. One of the most important biological activities of sponges is cytotoxic activity. This study investigated the cytotoxic activities of α-Santonin compound which extracted from Dysidea avara. In this study, dried powder of sea sponge was extracted by acetone solvent. Then, in order to isolate the α-Santonin compound, the extract was washed by silica gel column chromatography with N-hexane and ethyl acetate solvents. The IC50 value of this compound was measured by XTT assay on cancer cell lines, Jurkat/E6-1, KB/C152 and healthy Hek293 cells. The α-Santonin compound with the chemical formula C15H18O3, which belongs to the Sesquiterpene-lactone group, was identified by gas chromatography, with a purity of 91% in fraction No. 24. The IC50 value of the α-Santonin extracted from sea sponge compared to the oral epithelial cancer cell line and lymphocyte cell line was 88.90 μg/ml and 38.09 μg/ml respectively. Our study demonstrated that α-Santonin extracted from D. avara has an extremely potent cytotoxic effect that could be used as an anticancer agent.