پيش ‌بيني عوامل تعيين‌كننده رفتارهاي تغذيه‌اي دانش ‌آموزان دختر دبيرستاني: كاربرد نظريه عمل منطقي توسعه‌ يافته

Predicting the Determinants of Nutritional Behaviors among High School Female Students: The Application of Extended Theory of Reasoned Action

اهداف: تغذيه ناسالم عامل 35% مرگ به‌علت سرطان است. اصلاح الگوهاي غذايي از دوران بچگي و اوايل بزرگسالي و داشتن رفتارهاي تغذيه‌اي صحيح، موضوع مهمي براي پيشگيري از بيماري‌هاست. اين پژوهش با هدف پيش‌بيني عوامل تعيين‌كننده رفتارهاي تغذيه‌اي دانش‌آموزان دختر دبيرستاني با استفاده از نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته انجام شد. ابزار و روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي، 173 دانش‌آموز دختر دبيرستاني به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده از دو مدرسه دخترانه دولتي ناحيه يك شهر اهواز در سال تحصيلي 98-1397 انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه اطلاعات دموگرافيك، نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته و رفتارهاي تغذيه‌اي گردآوري شد. تجزيه و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده با استفاده از مدل‌يابي معادلات ساختاري و آزمون‌هاي آماري مجذور كاي، T مستقل و ضريب همبستگي پيرسون در نرم‌افزارهاي SPSS 23 و AMOS 22 صورت گرفت. يافته­ ها: ميزان تبيين واريانس قصد رفتاري براي سازه‌ نگرش 28%، هنجارهاي انتزاعي 15% و خودكارآمدي 49% بود و خودكارآمدي قوي‌ترين و هنجارهاي انتزاعي ضعيف‌ترين پيش‌بيني‌كننده قصد رفتاري بودند. همچنين 56% تغييرات قصد رفتاري و 24% تغييرات رفتار تغذيه‌اي دانش‌آموزان توسط اين مدل توسعه‌يافته قابل پيش‌بيني بود. شاخص‌هاي برازش مدل نيز نشانگر مناسب‌بودن مدل بودند. نتيجه­ گيري: نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته با سازه خودكارآمدي نظريه مناسبي براي پيش‌بيني رفتارهاي تغذيه‌اي دانش‌آموزان دختر است.

Aims Unhealthy nutrition is the cause of 35% of death due to cancer. Modification of dietary patterns from childhood and beginning adulthood and having good nutritional behaviors is very important to prevent diseases. The aim of this study was to determine the predictive factors of nutritional behaviors based on the extended theory of reasoned action among high school female students. Instrument & Methods In this cross-sectional descriptive-analytical study, 173 high school female students were selected by simple random sampling method from two girls’ government schools in Ahvaz city in academic year 2018-2019. Data were collected using a questionnaire including demographic characteristics, extended theory of reasoned action and nutritional behaviors questions. Data analysis was performed using structural equation modeling and independent t-test, chi square test and Pearson correlation coefficient in SPSS 23 and AMOS 22 softwares. Findings The amount of expression of behavioral intention variance was 28% for attitude, 15% for subjective norms, and 49% for self-efficacy and self-efficacy and subjective norms were the most powerful and weakest predictor of behavioral intention respectively. Also 56% of behavioral intention changes and 24% of nutritional behavior changes of students were predicted by this extended model. The fitting indexes of the model showed that the model is goodness. Conclusion The extended theory of reasoned action with the self-efficacy construct is a suitable theory for predicting nutritional behaviors of female students.