شناسايي عوامل موثر بر راندمان حلقه توليد زنجيره ارزش تون ماهيان در ايران

Identification of the effective factors on the efficiency of the production section of the value chain of tuna in Iran

در اين پژوهش تلاش شد تا عوامل موثر بر راندمان حلقه توليد (عمل‌آوري و كنسروسازي) زنجيره ارزش تون ماهيان و شبه تون ماهيان شناسايي شوند. پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر نحوه گردآوري داده‌ها، توصيفي و پيمايشي است. جامعه آماري اين تحقيق، صاحبان، اعضاء هيات مديره، مديران عامل و كارشناسان توليد اين صنعت مي‌باشند كه طي دوره زماني دو ساله منتهي به سال 1397 انجام شده است. ابزار جمع‌آوري داده‌هاي اين تحقيق، پرسشنامه بوده كه روايي و پايايي آن مورد تاييد قرار گرفته است. ابتدا با مرور ادبيات موضوع، تعداد 41 مانع شناسايي شد كه پس از حذف عوامل تكراري، 28 متغير استخراج گرديد. در نهايت با استفاده از نظر خبرگان تعداد 21 متغير به عنوان موانعي كه موجب كاهش راندمان حلقه توليد زنجيره گرديده است، شناسايي شدند. همچنين با استفاده از تجزيه و تحليل آماري و بكارگيري آزمون آماري علامت، تعداد 19 عامل به عنوان موانع اصلي شناسايي گرديد و با استفاده از آزمون فريدمن رتبه بندي شد. مشكلات در تأمين مواد اوليه (كيفيت، قيمت و پايداري تأمين)، مشكلات در تأمين منابع مالي، ضعف در توليد محصولات متنوع با توجه به بازار هدف، بالا بودن هزينه‌هاي فروش محصولات توليد، چهار مانع موثر حلقه توليد زنجيره ارزش تون ماهيان و شبه تون ماهيان مي‌باشد كه با مشخص شدن اين موانع و اولويت‌بندي آنها مي‌توان برنامه‌ريزي لازم براي مديريت آنها با هدف افزايش راندمان حلقه توليد اين صنعت را ميسر نمود و با ارائه راهكارهاي مناسب جهت مديريت موانع با اولويت بالاتر، افزايش راندمان اين صنعت و پايداري اقتصادي آن را در آينده ميسر ساخت.

This paper attempted to identify the effective factors and barriers on efficiency of the production section (canning and processing) the value chain of tuna and tuna like species in Iran. The present research is practical in terms of purpose and it is descriptive and survey in terms of collecting data. The statistical population of this research was board members, executive directors, the production managers and experts of tuna and tuna like species industries. The present research took place during the two-year period leading up to 1397. The data collection tool was a questionnaire which validity and reliability were confirmed. At first, by reviewing the literature and reviewing of the previous studies were identified 41 the effective factors and barriers of the value chain and after removing the repeat factors, 28 variables were extracted. Finally, using expert's opinions, 21 variables were identified as the effective factors and barriers which reduced the efficiency of the chain value of tuna and tuna like species in Iran. In the next step, using statistical analysis and applying the statistical test of the mark, 19 factors were identified as the main the effective factors and barriers and the ranking of these factors was done using Friedman test. It is determined that respectively, problems in supplying raw materials (quality, price and continuity and sustainability of supply), problems in providing financing and working capital, weakness in the production of diverse products according to the target market, high costs of selling the tuna products and lack of fair distribution of profits between different sectors of the tuna value chain have been 5 factors and barriers affecting on decreasing efficiency of the production section of the value chain of tuna and tuna like species in Iran. With identifying these factors and prioritizing them, can be possible planning required for managing of these obstacles with the aim of increasing the efficiency of the production section of the value chain tuna and tuna like species and by providing appropriate solutions for handling higher priority barriers will be possible enhancing the efficiency of this industry and its economic sustainability in the future.