بررسي الگوي تجمع فلزات سنگين، ضرايب تجمع زيستي و انتقال در اندام‌هاي مختلف گياه ساليكورنيا (Akhani Salicornia persica) منطقه دشت نمك مردآباد كرج

(Investigating the Accumulation Pattern of Heavy Metals, Bioconcentration and Translocation Factors in different Parts of Salicornia spp.(Case Study in Rud Shur Mardadabad Karaj

نظر به مضرات آلاينده‌هاي فلزات سنگين براي سلامت مصرف كنندگان، اين تحقيق باهدف بررسي غلظت كل فلزات سنگين سرب (Pb)، جيوه (Hg)، كادميم (Cd)، آرسنيك (As) و كروم (Cr) در اندام‌هاي مختلف (ريشه، ساقه، برگ و بذر) گياه ساليكورنياپرسيكا آخاني (Salicornia persica Akhani) رويش يافته در دشت نمك مرد آباد كرج، مقايسه الگوي تجمع فلزات سنگين در اندام‌هاي مختلف گياه، و همچنين بررسي ضرايب تجمع زيستي و انتقال اين فلزات توسط اندام‌هاي مختلف گياه ساليكورنيا اجرا شد. الگوي تجمع فلزات در ريشه، Cr>Pb>Hg>Cd>As، در ساقه Cr>Pb>Cd>As>Hg، در برگ Pb>Cr>As>Cd>Hg و در بذر Pb>As>Cr>Cd>Hg تعيين شد. ضريب تجمع زيستي ريشه براي تمامي فلزات سنگين در اندام‌هاي مختلف ساليكورنيا در محدوده صفر تا 0.29 بود. معلوم شد ساليكورنيا پرسيكا آخاني قابليت انباشت خوبي براي فلزات سنگين ندارد و مناسب براي گياه‌پالايي به نظر نمي‌آيد. غلظت تمامي فلزات سنگين مورد مطالعه در اندام‌هاي گياهي به‌طور معني‌دار و قابل توجهي كمتر از غلظت آنها در آب و خاك (پروفايل 30-0 سانتي‌متر و 60-30 سانتي‌متر) محل رويش بود است. اين گونه گياهي با دارا بودن ضريب انتقال 0.287±5.01 توانايي بالايي در انتقال سرب جذب شده از ريشه به اندام‌هاي هوايي گياه دارد. كمترين ضريب انتقال مربوط به فلز جيوه (0.04±0.38) بوده است.

This study was conducted to find out the concentration of lead (Pb), mercury (Hg), cadmium (Cd), arsenic (As) and chromium (Cr) in different parts of Salicornia persica Akhani plants (roots, stems, leaves and seeds), grown in the Rud Shur Mardadabad, and to compare the pattern of accumulation of these heavy metals, and to understand the translocation and bio concentration factors of heavy metals in different parts of the plants. The patterns of accumulation of metals were Cr>Pb>Hg>Cd>As for roots, Cr>Pb>Cd>As>Hg for stems, Pb>Cr>As>Cd>Hg for leaves and Pb>As>Cr>Cd>Hg for seeds. The concentrations of all heavy metals studied in different parts of this plant were significantly less than these of water and soil profiles (0-30 & 30-60 cm. depth). It was considered that the concentration of the elements in above ground parts of plants, even at their high concentrations in the soil, were kept at low levels. The bioconcentration index of all heavy metals in various parts of Salicornia plants ranged from 0.1 to 0.29. It was found that this species of Salicornia had no significant accumulation capacity for heavy metals and did not appear to be a suitable species for phytoremediation. The Salicornia plant with a translocation index of 1.02 ± 0.287 showed a high ability to transfer lead from the root to above ground parts. The lowest translocation factor was related to mercury metal (0.38 ±0. 040).