مطالعه اثر ژل آلوئه‌ ورا، عصاره‌هاي برگ گياه نيم و ريشه شيرين‌بيان در كنترل قارچ آسپرژيلوس نيجر در رطب مضافتي

Study of the Effect of Aloe vera Gel, Neem Leaf and Licorice Extracts in Controlling Aspergillus Niger in Mazafati Rutab

در اين پژوهش، اثر بازدارندگي عصاره‌هاي شيرين‌بيان و برگ گياه نيم و ژل آلوئه‌ ورا بر رشد كپك آسپرژيلوس نيجر جدا شده از رطب مضافتي و نيز كنترل پوسيدگي در ميوۀ مضافتي بررسي شده ­است. فرآورده‌هاي گياهي در غلظت‌هاي مختلف (0.1، 0.5 و 1 درصد براي عصاره‌هاي شيرين‌بيان و برگ گياه نيم و 0.25، 0.35 و 0.50 درصد براي ژل آلوئه ‌ورا) به‌طور جداگانه به محيط كشت سيب‌زميني دكستروز اضافه شدند. ديسك‌هايي از قارچ به قطر 7 ميلي‌متر به مركز پتري‌هاي حاوي عصاره گياهي انتقال داده شدند؛ پتري‌ها نيز در گرمخانه در دماي 25 درجه سلسيوس قرار داده شدند. روزانه رشد قطري قارچ بر حسب ميلي‌متر اندازه‌گيري شد. بين عصاره‌هاي گياهي و غلظت‌هاي مورد استفاده در جلوگيري از رشد كپك آسپرژيلوس نيجر اختلاف معني‌داري در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. اثر بازدارندگيعصاره شيرين‌بيان روي رشد قارچ آسپرژيلوس نيجر به‌طور معني‌داري بيش از اثر بازدارندگيعصاره برگ گياه نيم و ژل آلوئه ‌ورا بود. غلظت بالاي عصاره‌ها نيز اثر بازدارندگي بيشتري روي رشد كپك آسپرژيلوس نيجر در محيط كشت داشت. عصاره شيرين‌بيان در غلظت 1 درصد بيشترين كاهش را در رشد قارچ آسپرژيلوس نيجر نشان داد و نيز در كنترل پوسيدگي در رطب مضافتي مؤثر بود. عصاره ريشه شيرين‌بيان طعم و مزه خاص و قابل تشخيصي را در رطب مضافتي ايجاد نكرد و از لحاظ صفات حسي (طعم و مزه، وضعيت ظاهري، قابليت پذيرش كلي) امتياز بيشتري توسط گروه ارزياب دريافت كرد.

In this study, inhibitory effects of herbal products (licorice root and neem leaf extracts, Aloe vera gel) on Aspergillus niger growth isolated from Mazafati palm dates and control of this mold in Mazafati palm dates were studied. The mold was isolated from rotten Mazafati palm dates. Herbal products were added to melted potato dextrose agar medium in different concentrations (0.1, 0.5 and 1% for Licorice root and neem leaf extracts and 0.25, 0.35 and 0.50% for Aloe vera gel). Plates containing the herbal products were inoculated with fungi discs (7mm diameter) and incubated at 25°C ± 1. The diameter of fungus colonies (mm) were measured daily. There was significant difference (P < 0.01) among the herbal extracts and also their concentrations in preventing Aspergillus niger growth. The results showed that inhibitory effects of licorice root extract on Aspergillus niger growth were significantly more than that of neem extract and Aloe vera gel. High concentration of the extracts had also more inhibitory effects on the mold growth. The licorice root extract at 1% concentration showed more reduction in the growth of Aspergillus niger and also was effective on control of rot in Mazafati palm dates. The licorice root extract did not make any special taste in Mazafati palm dates and obtained the more score in the sensory attributes (taste, appearance, acceptability).