بررسي غلظت عناصر فلزي در بافت ماهي سفيد Rutilus frisii)) در سواحل جنوب غربي درياي خزر (گيلان)

Investigation of metal element concentrations in tissue of Rutilus frisii in the Southwest Caspian Sea

ماهي سفيد (frisii Rutilus) يكي از ماهيان ساكن درياي خزر با بازارپسندي و ارزش اقتصادي بالاست با توجه به بسته بودن درياي خزر، تمامي آلاينده‌هايي كه به آن تخليه مي‌شود، در حوضه دريا انباشته مي‌شود. آلودگي رسوبات به فلزات سنگين منجر به مشكلات زيست‌محيطي جدي مي‌شود. بدين منظور، تعداد 36 عنصر در بافت‌هاي كبد، عضله، گناد، پوست و كليه اين ماهي اندازه‌گيري شد و ارتباط آنها با پارامترهاي رشد (سن و طول)، شاخص‌هاي فيزيولوژيك (ضريب چاقي، وزن نسبي، شاخص كبدي) بررسي شد. تعداد 51 عدد ماهي در فصل پاييز 1396 توسط پره‌هاي ساحلي و دام گوش‌گير صيد شدند و اندازه‌گيري فلزات با استفاده از دستگاه-OES ICP انجام شد. بيشترين غلظت فلزات كلسيم، منگنز در بافت عضله، فلزات آلومينيم، باريم، كادميم، كبالت، آهن، پتاسيم، سديم، گوگرد، قلع، تنگستن و روي در بافت كليه، فلزات آرسنيك، نيكل، سرب و روبيديوم در بافت گناد، فلزات كروم، ليتيوم، منيزيوم، فسفر، آنتيموآن، سيليكون، استرونسيم، توريوم و تيتانيوم در بافت پوست و فلز مس در بافت كبد بود. همبستگي ميزان عناصر در هر بافت موردسنجش قرار گرفت كه در اين ميان پايين‌ترين ميزان همبستگي را عناصر استونسيوم و نيكل در بافت كبد و پايين‌ترين ميزان همبستگي عناصر آنتيموان، منگنز و نيكل در بافت عضله محاسبه شد.

Caspian kutum, Rutilus frisii Kamensky 1901, is a commercially important fish species in the southern part of the Caspian Sea. All of the metal entered in the Caspian Sea. The pollution of this metal cause To create environmental problem. To address the issue, some 51 R. frisii specimens were caught at five different fishing regions (including Astara, Anzali, Kiashahr,) of the southern shoreline of the Caspian Sea from September 2017 through January 2018. An inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES) was used to measure heavy metals concentrations in fish tissues. The highest concentrations of calcium, manganese in muscle tissue, aluminum, barium, cadmium, cobalt, iron, potassium, sodium, sulfur, tin, tungsten and zinc in kidney tissues, arsenic, nickel, lead and rubidium in gonads, chromium, lithium, Magnesium, phosphorus, antimony, silicon, strontium, thorium and titanium in skin tissue, copper and uranium in liver tissue. The lowest correlation between Ni and Sr with the other elements reported in liver tissue and the lowest correlation between Sb, Ni and Mn with another elements reported in liver tissue.