تحليل علم‌سنجي توليدات علمي در حوزه تمدن اسلامي

هدف: هدف اين پژوهش تحليل علم­‌سنجي توليدات علمي حوزه تمدن اسلامي در پايگاه وب ­آو ­ساينس است. روش­شناسي: اين پژوهش از نوع كاربردي و با رويكرد علم­‌سنجي انجام شد. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي توليدات علمي نمايه ­شده (337 عنوان) در پايگاه وب ­آو ­ساينس از سال 1986-2018 است. ابزار گردآوري اطلاعات نيز ياداشت­‌برداري و ابزار تجزيه و تحليل اطلاعات نرم‌افزارهاي وُس­ويوور، هيس‌سايت و اكسل مي‌باشد. يافته­‌ها: روند انتشار مقاله­‌ها با كمي نوسان در سال­هاي مختلف صعودي بوده و بيشترين موضوع­‌هاي مقاله‌ها به ترتيب در حوزه‌هاي موضوعي علوم سياسي، مذهب و جامعه­‌شناسي است. همچنين كشورهاي آمريكا، تركيه، انگليس و مالزي و دانشگاه‌هاي باريلان، كلمبيا و آنكارا و مجله­ پژوهش صلح­ بيشترين انتشار و استناد توليدات علمي را داشته­‌اند. علاوه بر اين يافته­‌ها نشان داد كه جاناتان فاكس بيشترين انتشار مقاله را در ميان نويسندگان داشته­ ولي همكاري استنادي نويسندگان كشورها و سازمان­‌ها دركل كمتر است و شبكه هم‌رخدادي كليدواژه­‌ها نيز پراكندگي بيشتري داشته و كليدواژه­‌هاي اسلام و تمدن اسلامي بيشترين همرخدادي را به خود اختصاص داده­اند. نتيجه­‌گيري: استنادهاي محلي به توليدات علمي بسيار پايين­‌تر از استنادهاي جهاني بوده و همكاري علمي كشورها، سازمان­‌ها و نويسندگان نيز پايين است. لذا، سياست‌گذاران تمدن اسلامي در كشورهاي مختلف بويژه كشورهاي مسلمان بايد به تقويت و بهبود همكاري­‌هاي علمي در سطح محلي و بين‌المللي پرداخته و انگيزه­‌هاي لازم براي افزايش توليدات علمي و همكاري‌­هاي علمي را در بين نويسندگان، كشورها و سازمان­‌ها ايجاد كنند.

1 Ph.D. student of Information and Knowledge Management, Department of Information Science and Knowledge,Tehran University; Master of Science in Central Library of Shahed University, Tehran, Iran. 2 M.A, Scientometrisc, Department of Knowledge and Information Science, Shahed University; Expert of the National Public Libraries Institute ,Tehran, Iran. 3 M.A, Department of Knowledge and Information Science, central Library, Shahed University, Tehran, Iran.