تحليل فضايي تاب‌آوري منطقه‌اي در برابر بلاياي طبيعي (مطالعه موردي: استان آذربايجان شرقي)

امروزه بروز سوانح طبيعي در نقاط مختلف جهان موجب گرديده تا ايمن‌تر نمودن مناطق، به يك چالش درازمدت اما دست يافتني تبديل شود. در اين ميان، تاب‌آوري راهي مهم براي تقويت جوامع با استفاده از ظرفيت­هاي آن‌هاست. پژوهش حاضر با هدف تحليل فضايي تاب‌آوري شهرستان‌هاي استان آذربايجان شرقي انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت، توصيفي-تحليلي مي­باشد. منطقه مورد مطالعه در پژوهش حاضر، استان آذربايجان شرقي مي‌باشد و شيوه جمع‌آوري داده­ها، اسنادي و كتابخانه‌اي مي‌باشد كه از سالنامه آماري 1395 استان آذربايجان شرقي استخراج شده­اند. داده‌ها شامل 25 گويه در ابعاد اجتماعي، اقتصادي، بهداشت و درماني، خدماتي-زيرساختي و محيطي مي‌باشند. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از روش كريجينگ در GIS، جهت تحليل فضايي شاخص­ها و از روش همپوشاني فازي جهت تلفيق نقشه­هاي حاصل از روش كريجينگ استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه از ميان 20 شهرستان استان آذربايجان شرقي، شهرستان‌هاي مرند، جلفا، شبستر و تبريز داراي تاب‌آوري بالايي در برابر مخاطرات طبيعي مي‌باشد، اين در حالي است كه شهرستان‌هاي ملكان، بناب، عجب‌شير، آذرشهر و اهر به لحاظ تاب‌آوري در شرايط نامناسبي قرار دارند و هنگام مواجه با بحران­هاي طبيعي با مشكلات و تلفات جاني و مالي زيادي روبرو مي­گردند.