ارزيابي ضوابط تعيين ارتفاع ساختمان‌ها در طرح تفصيلي همدان از جنبه كارايي انرژي با استفاده از تكنيك تاپسيس

تعداد زيادي از شهرهاي دنيا درگير موضوع آلودگي هوا و محيط‌زيست مي‌باشند. مصرف سوخت‌هاي فسيلي در حوزه‌هاي مختلف شهري به‌ويژه ساختمان‌ها تأثير بالايي در ايجاد اين آلودگي دارد. حدود چهل درصد از كل انرژي كشور صرف گرمايش، سرمايش و روشنايي ساختمان‌ها مي‌گردد. بهره‌گيري از انرژي پاك خورشيدي يكي از راهكارهاي كاهش بار حرارتي ساختمان‌ها هست. يكي از عوامل مؤثر در ميزان اين بهره‌گيري، نسبت ارتفاع ساختمان به عرض معبر مجاور آن يا شاخص رؤيت پذيري آسمان هست. به‌طوري‌كه با افزايش اين نسبت امكان بهره‌گيري بنا از انرژي خورشيدي كاهش و با كاهش نسبت مذكور، اين امكان افزايش مي‌يابد. هدف از اين پژوهش ارزيابي ضوابط طرح تفصيلي شهر همدان، در خصوص روش تعيين ارتفاع ساختمان‌ها از جنبه بهره‌گيري آن‌ها از انرژي خورشيدي و تعيين رتبه كيفيت بهره‌گيري ساختمان‌هاي مجاور معابر شهري با عرض‌هاي متفاوت، از انرژي خورشيدي هست. بر اساس طرح تفصيلي همدان، چهارده گزينه اصلي به همراه حالت‌هاي زيرمجموعه هريك كه درمجموع شامل هجده حالت مي‌شود، در قالب چهار شاخص مؤثر بر ميزان مصرف انرژي در ساختمان‌ها بر پايه روش تاپسيس براي ساختمان‌هاي شمالي و جنوبي مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. اين شاخص‌ها شامل زاويه متوسط رؤيت موانع تابش انرژي خورشيدي روبروي پوسته بيروني، نسبت سطح كل پوسته در معرض هواي آزاد به حجم كل ساختمان، نسبت سطح جدار نور گذر به سطح كل پوسته بيروني در جبهه جنوبي و نسبت سطح پل‌هاي حرارتي موجود در نما به سطح كل پوسته بيروني ساختمان هست. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده به‌طوركلي در معابر كم‌عرض، ساختمان‌هاي جنوبي و در معابر عريض ساختمان‌هاي شمالي بهره‌گيري مناسب‌تري از انرژي خورشيدي در مقايسه با ديگر معابر دارند. نتايج نشان مي‌دهد كه در بين ساختمان‌هاي شمالي، بناهاي واقع‌شده در مجاورت معابر 75 متري داراي مناسب‌ترين و بناهاي مجاور معابر 10 متري واقع‌شده درزمينهٔاي با مساحت بيش 220 مترمربع نامناسب‌ترين عملكرد رادارند. همچنين در بين ساختمان‌هاي جنوبي، بناهاي واقع‌شده در مجاورت معابر 4 متري داراي مناسب‌ترين و بناهاي مجاور معابر 30 متري واقع‌شده درزمينهٔ اي با مساحت كمتر از 300 مترمربع نامناسب‌ترين عملكرد رادارند.